محلول های استاندارد از مواد پرکاربرد در آزمایش های شیمیایی هستند. در مقاله پیش رو به معرفی محلول های استاندارد و کاربرد آنها خواهیم پرداخت.
یکی از کارهای مهم در شیمی و بخصوص شیمی تجزیه، مشخص کردن مقدار هرکدام از مواد موجود در ساختار است. محلول های استاندارد ابزاری هستند که متخصصان شیمی می توانند با استفاده از آنها به صورت دقیق غلظت مواد مجهول را مشخص کنند.
برویم سراغ تعریف “محلول استاندارد”
محلول استاندارد در شیمی تجزیه به محلولی گفته می شود که غلظت دقیق عنصر یا ماده در آن مشخص است. این محلول با استفاده از ماده استاندارد اولیه(ماده ای بسیار خالص، پایدار و بدون آب) تهیه می شود و نباید هیچ ناخالصی ای در آن باشد. البته در مقادیر بسیار کم و به شرطی که نوع ناخالصی ها مشخص باشد، نیز بسته به کاربرد قابل قبول است.
از محلول های استاندارد معمولا برای مشخص کردن غلظت دیگر مواد(مانند محلول ها) استفاده می شود. به عنوان مثال محلول های استاندارد در فرآیند تیتراسیون برای مشخص کردن غلظت ماده مجهول، کاربرد زیادی دارند.
معمولا غلظت محلول های استاندارد با استفاده از مول حل شونده در حجم محلول(مولار – M) بیان می شود.
به عنوان مثال، فرض کنید که می خواهیم غلظت یک اسید مجهول را مشخص کنیم. برای اینکار، می توانیم از یک محلول بازی که غلظت آن را دقیقا می دانیم، استفاده کنیم. روش انجام آن به این صورت است که باز را قطره قطره به اسید اضافه می کنیم تا با یکدیگر واکنش داده و خنثی شوند. زمانی که دیگر اسیدی باقی نمانده باشد و تمام آن با باز واکنش داده باشد، به نقطه تعادل رسیده ایم. در آن نقطه با توجه به مقدار بازی که مصرف کرده ایم، می توانیم مقدار اسید موجود را بدست آوریم.
از محلول های استاندارد برای تعیین غلظت در آنالیز های طیفسنجی(اسپکتروسکوپی) نیز می توان استفاده کرد. در این روش، محلول های استانداردی با غلظت های مختلف تهیه کرده و روی آنها طیف سنجی انجام می دهند. منحنی استانداردی بدست می آید که با استفاده از آن می توان غلظت ماده مجهول را از روی شدت جذب آن در اسپکتروسکوپی بدست آورد. (با استفاده از قانون بیر-لامبرت)
از محلول های استاندارد در انواع روش های تیتراسیون استفاده می شود. تیتراسیون برای تعیین مقدار ماده، روش بسیار مناسبی است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره فرایند تیتراسیون، می توانید مقاله “تیتراسیون چیست؟ انواع تیتراسیون” را نیز مطالعه فرمایید.
لازم به ذکر است که در فرآیند تیتراسیون به ماده استانداردی که به نمونه اضافه می شود، تیترانت نیز گفته می شود. نام تجاری تیترانت های تولیدی شرکت مرک، تیترازول(Titrisol) است.
محلول های استانداردی که برای تیتراسیون استفاده می شوند، لازم است برخی خواص را داشته باشند که در ادامه به آنها اشاره می شود.
طیف سنجی ارتعاشی روشی است که از طریق بررسی برهم کنش های بین تابش الکترومغناطیسی و ارتعاشات هسته ای، به آنالیز ساختار مولکولها می پردازد. طیف سنجی ارتعاشی کاملاً با روش های طیف سنجی از طریق برهم کنش های بین پرتو ایکس و نمونه ، متفاوت است. طیف سنجی ارتعاشی، در مقایسه با طیف سنجی پرتو […]
یکی از مکان هایی که می تواند باعث انتقال خیلی از بیماری ها شود آرایشگاه است! که اگر بهداشت فردی و عمومی به درستی در آن رعایت شود این مسئله کاملا قابل حل است. انواع دستگاه استریل آرایشگاه مانند اتوکلاوها از تجهیزاتی هستند که مانع انتقال بسیاری از میکروب ها و بیماری ها از بدن […]
کارکنان آزمایشگاه، هر چقدر اقدامات احتیاطی را صحیح انجام دهند، باز هم احتمال دارد در بعضی مواقع، وقایع ناگوار رخ دهد. در چنین شرایطی اقدام سریع ضروری است و اگر در آزمایشگاه، حادثه با ماده خطرناکی رخ بدهد، استفاده از دوش ایمنی یا چشم شوی یکی از اولین کارهایی است که باید انجام شود. بنابراین […]
سدیم استات، سدیم اتانات یا استات سدیم با فرمول شیمیایی CH3COONa، یک ترکیب بی رنگ و بی بو، محلول در آب، اتانول، متانول و هیدرازین است. این ماده یک نمک سدیمی استیک اسید است. در مقاله پیش رو به معرفی سدیم استات و کاربردهای آن میپردازیم. سدیم استات از واکنش استیک اسید و سدیم بی کربنات […]