کدام دستگاه برای استریل بهتر است ؟ دستگاه فور یا اتوکلاو؟

آشنایی با تفاوت دستگاه فور با اتوکلاو

قبل از اینکه بخواهیم بدانیم فرق دستگاه فور با اتوکلاو چیست بهتر است ابتدا با دستگاه فور و دستگاه اتوکلاو و کاربرد هر کدام از آن ها آشنا شویم.
این شناخت سبب می شود تفاوت بین این دو دستگاه را بهتر درک کنیم و هنگام خرید دستگاه فور یا خرید دستگاه اتوکلاو گزینه مناسب تری را انتخاب کنیم.

دستگاه فور

فور (آون) در پزشکی نام دستگاهی است که برای استریل و ضدعفونی کردن وسایل فلزی به کار می رود. البته از این وسیله جهت خشک کردن ابزارهای آزمایشگاهی نیز استفاده می شود. دستگاه فور یا آون آزمایشگاهی یکی از وسایل و تجهیزات مهم آزمایشگاهی است که شامل محفظه اصلی، قسمتی که ابزارها برای ضدعفونی شدن در داخل آن قرار می گیرند، قسمت عایق برای جلوگیری از هدر رفتن گرما و المنت حرارتی برای کنترل دما است.
جنس دستگاه فور از استیل است و روی درب آن واشرهای پیشرفته ای تعبیه شده تا دسترسی راحت تر را به درون آون فراهم کند.
این دستگاه در رده دمایی، دمای محیط تا 350 درجه سانتیگراد کاربرد دارد که با توجه به شرایط مورد نیاز توسط المنت حرارتی درجه گرما را می توانیم کنترل کنیم و گرم کردن محتوای داخل فور (Oven) توسط فرایند همرفت انجام می شود. انتقال گرمای همرفتی به دو روش همرفت جاذبه و همرفت مکانیکی صورت می گیرد.
در همرفت جاذبه که از طریق طبیعی و نیروی جاذبه است هوای سرد با هوای گرم جابه جا شده و سمت المنت گرمایشی می رود، این عمل بارها تکرار می شود تا کل محفظه گرم گردد. اما در همرفت مکانیکی به دلیل داشتن سوپاپ و دمنده، داخل محفظه به صورت یکنواخت گرم می شود.
بد نیست بدانیم که از آون‌ها با نام های «آون هوای داغ» و یا «گرم خانه» نیز یاد می ‌شود. اگر می خواهید اطلاعات کامل تری در مورد دستگاه فور و اجزای تشکیل دهنده آن کسب کنید مقاله انواع آون (فور) آزمایشگاهی مطالعه کنید.

کاربرد دستگاه فور

کاربرد فور یا آون آزمایشگاهی علاوه بر مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاه ها در صنایع نیز قابل مشاهده است؛ در ادامه به مواردی از این کاربردها اشاره شده است. یکی از این کاربردها خشک کردن است، یعنی از بین بردن رطوبت در بهینه ترین حالت ممکن می باشد.
دیگر کاربرد آن گرما دادن به نمونه بدون اینکه رطوبت آن از بین برود که پختن نام دارد.
از کاربردهای دیگر آن می توانیم به درمان کردن اشاره کنیم و زمانی استفاده می شود که نمونه در فرایند خشک کردن و پختن دچار تغییرات شیمیایی و فیزیکی شده باشد.

فروش فور آزمایشگاهی

اتوکلاو

برای اولین بار شخصی به نام چارلز چمبرلند در سال 1879 میلادی دستگاه اتوکلاو را اختراع نمود. اتوکلاو یا دستگاه استریل کننده برای استریل کردن مواد و تجهیزات آزمایشگاهی به کار می رود. در فرایند استریل کردن میکروارگانیسم ها و عوامل انتقال دهنده آن ها مانند قارچ، باکتری و ویروس از سطح اجسام پاکسازی می شوند. فرایند پاکسازی در اتوکلاو تحت دما و فشار بالا و با استفاده از بخار آب صورت می گیرد.
که با قرار دادن ابزارها و تجهیزات به مدت 15 تا 20 دقیقه و با توجه به شرایط موجود در معرض بخار اشباع 121 درجه سلسیوس (249 درجه فارنهایت) این عمل صورت می گیرد.
اصول کار اتوکلاو به این صورت است که ابتدا آب از منبع اصلی به بخار تبدیل می شود که این مرحله به دو صورت است که در ادامه به آن ها اشاره کرده ایم

1. آب مستقیما به داخل مخزن دستگاه ریخته شده و توسط المنت گرم شده و در دمای 100 درجه سانتیگراد به بخار تبدیل می شود.
2. آب به داخل مولد بخار رفته و پس از تبدیل شدن به بخار وارد مخزن دستگاه می شود.
   در مورد دوم سیستم تولید بخار جداگانه است و نسبت به مورد اول مزیت دارد.

بعد از این مرحله افزایش دما شروع شده و با افزایش دما مطابق با قانون گازها فشار نیز افزایش می یابد، و با رسیدن دما و فشار به مقدار تعیین شده استریل سازی وسایل آغاز می شود. در مرحله آخر بخار به کندانسور رفته و در اثر فرایند میعان آب به مخزن آب مصرفی ریخته شده و کار خشک کن انجام می شود.

کاربرد دستگاه اتوکلاو

اتوکلاوها به طور گسترده ای در پزشکی و دندانپزشکی جهت استریل تجهیزات به کار می روند.
همچنین در دامپزشکی، صنایع شیمیایی، صنایع مواد غذایی، آزمایشگاه میکروبیولوژی، مراکز بهداشتی و داروسازی مورد استفاده قرار می گیرند.

قیمت انواع دستگاه اتوکلاو

فرق دستگاه فور با اتوکلاو چیست؟

حال که متوجه شدیم فور و اتوکلاو چه دستگاه هایی هستند وقت آن رسیده تا بدانیم فرق دستگاه فور با اتوکلاو چیست؟
همانطور که گفتیم فور یا آون آزمایشگاهی یکی از وسایل و تجهیزات مهم آزمایشگاهی است که برای استریل، ضدعفونی کردن و خشک کردن وسایل فلزی به کار می رود. اطراف فور از محفظه استیل احاطه شده که موجب ایجاد حرارت محیط درون می شود. این دستگاه در دمای محیط تا 350 درجه سانتیگراد کاربرد دارد که درجه گرما را با توجه به شرایط مورد نیاز می توانیم توسط المنت کنترل کنیم و برای استریل و خشک کردن تجهیزات و لوازم آزمایشگاهی استفاده کنیم.
اما دستگاه اتوکلاو بر مبنای فشار و دمای بالا با استفاده از بخار آب جهت استریل نمودن تجهیزات و ابزارهای آزمایشگاهی به کار می رود. به طوری که بهترین وسیله جهت استریلیزاسیون، دستگاه اتوکلاو است.
در دستگاه فور تمامی میکروب ها از بین نمی رود. در حالی که در دستگاه اتوکلاو تمامی میکروب ها از بین می رود و تاثیر حرارت مرطوب خیلی بیشتر از حرارت خشک می باشد.
اما اساسی ترین فرق دستگاه فور با اتوکلاو این است که فقط بعضی از تجهیزات آزمایشگاهی را می توانیم در دستگاه اتوکلاو قرار دهیم و استریل کنیم. چون بسیاری از این تجهیزات به دما و فشار بالا حساسیت دارند و برای استریل کردن تجهیزاتی چون ظروف شیشه ای مانند لوله های آزمایش، پیپت، لوازم جراحی تیز مانند قیچی، پنس و … استفاده از فور مناسب است و باعث جلوگیری از زنگ زدگی و خوردگی می شود. استفاده از آب در اتوکلاو علاوه بر وقت گیر و گران بودن آن اثرات سو بر محیط زیست دارد. ولی نگهداری از فور چون نیازی به بخار یا آب ندارد آسان تر از سیستم بخار و آب است. چرخه حرارت خشک در دستگاه فور به دلیل انتقال گرما از طریق فرایند همرفت کمتر از اتوکلاو است و قیمت دستگاه فور کمتر از قیمت دستگاه اتوکلاو است. همچنین کنترل کیفی دستگاه فور به راحتی انجام می شود.