تیتراسیون، تیتر کرن یا تیترامتری یک روش آزمایشگاهی رایج در شیمی تجزیه است که به صورت کمی غلظت نامعلوم یک آنالیت را تعیین می کند. این اندازه گیری و تعیین غلظت نامعلوم یک آنالیت یا یک محلول مجهول توسط آنالیزها و روش های مختلف انجام می شود که در ادامه ی مطلب آن ها را معرفی خواهیم کرد. از آن جایی که در فرایند تیتراسیون، اندازه گیری حجم از اهمیت بالایی برخوردار است در بسیاری از موارد به جای تیتراسیون از عبارت روش آنالیز حجمی نیز استفاده می کنیم.
برای انجام فرایند تیتراسیون (تیتر کردن) و تعین غلظت آنالیت مجهول در ابتدا نیاز به محلول های تیتراسیون داریم. محلول هایی که غلظت مشخص و معلومی دارند و برای تعیین غلظت آنالیت به آن اضافه می شوند. محلول های تیتراسیون که با نام های تیترانت، محلول استاندارد و معرف شناخته می شوند در شروع آزمایش و انجام تیتراسیون در یک بورت ریخته می شوند و سپس به صورت قطره ای به محلول با غلظت مجهول (آنالیت) که در یک ارلن ریخته شده، اضافه می شوند. فرایند اضافه کردن محلول تیتراسیون (تیترانت) به محلول مجهول تا زمانی ادامه می یابد که رنگ آشکارساز تغییری نکند. آشکار ساز می تواند ماده ای مثل فنول فتالئین باشد که در زیر بورت استفاده می شود و لحظه تغییر رنگ آن نقطه پایانی تیتراسیون است.
روش های مختلفی در فرایند تیتراسیون و برای تیتر کردن وجود دارد که بسته به نوع آنالیت می توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
تیتراسیون بر اساس نوع واکنش درگیر و هدف از انجام آن انواع مختلفی دارد که مهم نترین و پر کاربردترین آن ها عبارتند از:
تیتراسیون های اسید باز شامل موارد اسید و باز ضعیف، اسید ضعیف با باز قوی، باز ضعیف با اسید قوی و اسید و باز قوی است.
بهتر است قبل از انجام تیتراسیون اصطلاحات آن را بشناسیم و با مفاهیم و معانی واژگانی که در ارتباط با روشهای تیتراسیون به کار میبریم آشنا شویم :
عمل تیتراسیون علاوه بر تعیین غلظت در فرایندهای شیمی تجزیه کاربردهای دیگری نیز دارد که تعدادی از آن ها به شرح زیر هستند:
1- تعیین اسیدیته و قلیائیت نمونه آب
2- تعیین سختی آب
3- تعیین نیتروژن کل به روش کجلدال (kjeldahl nitrogen analysis)
4- استفاده به عنوان روش های حجم سنجی در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی، آب و فاضلاب، معدن، داروسازی و …
5- تهیه سوخت های زیستی با استفاده از تیتراسیون اسید و باز
6- تعیین اکسیژن در آب با استفاده از تیتراسیون ردوکس
7- معرف بندیگ و تعیین گلوکز اضافه در ادرار
8- استفاده در صنایعی مانند صنایع غذایی، آزمایشگاه های تشخیص طبی، آزمایشگاه های شیمی، معدن، صنایع آب و فاضلاب و داروسازی از دیگر کاربردهای تیتر کردن است.
9- همچنین می توانیم به تعیین غلظت ویروس ها و باکتری ها در علم زیست شناسی هم اشاره کنیم.
معرفی نمک راشل پتاسیم سدیم تارترات (Potassium sodium tartrate tetrahydrate) با نام های Potassium sodium tartrate; Rochelle salt; Seignette salt و فرمول شیمیایی KNaC4H4O6.4H2O دارای جرم مولی 282.22 g/mol و PH بین 6.5- 8.8 می باشد. نمک راشل همانند نمک خوراکی به صورت پودر سفیدرنگ می باشد. این نمک در اب انحلال پذیری خوبی دارد. […]
محلولی بی رنگ با بوی تند که از طبقه اسیدهای قوی(pH بین 0 تا 2) بوده و از دو عنصر هیدروژن و کلر تشکیل شده. این ماده که به دلیل خنثی سازی عوامل قلیایی در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد، به طور طبیعی در سیستم گوارشی اغلب گونه های جانوری ایز جمله انسان […]
با اینکه اغلب شنیدن نام بن ماری ما را به یاد آشپزخانه و استفاده از این روش در فرایندهای آشپزی می اندازد. ولی از کاربرد بن ماری در صنایع و در آزمایشگاه ها نمی توانیم چشم پوشی کنیم. دستگاه بن ماری صنعتی چیست و چگونه کار می کند؟ بن ماری به معنی دقیق، یعنی حمام […]
مقدمه: طرح اعتبار خرید مواد شیمیایی، ظروف، تجهیزات و خدمات آنالیز بدون نیاز به تسویه آنی، یکی از طرح های مصوب در شرکت توسعه مهندسی الماس واره دانش جهت کمک به پیشبرد و همچنین رفع موانع پژوهش می باشد. نتایج این طرح با توجه به مطالعه میدانی از اساتید و دانشجویان دانشگاه های مختلف در […]
این مقاله از چه منابعی نوشته شده