طیف سنجی الکترونی روشی است که از الکترونهای مشخصه منتشر شده از جسم جامد برای آنالیز عنصرها (نه شکل برداری مانند میکروسکوپی الکترونی) استفاده میکند. الکترونهای مشخصه (چه الکترونهای اوژه باشند یا فوتوالکترونها) با داشتن مقدار انرژی مشخص، عنصرهای شیمیایی را در نمونه های مورد آزمایش تشخیص میدهند. الکترونهای اوژه یا فوتوالکترونها تنها میتوانند از بالاترین لایه های اتمی جامد (عمق 10 نانومتر یا کمتر) فرار کنند زیرا انرژی آنها نسبتاً کم است (بیشتر بین 20 تا 2000 الکترون ولت)، درحالیکه پرتوهای ایکس مشخصه از عمق های خیلی زیادتر (چندین میکرومتر از سطح) فرار میکنند. بنابراین طیف سنجی الکترونی روشی برای آنالیز شیمیایی سطح مواد است. فوتوالکترونها (شکل الف) و الکترونهای اوژه (شکل ب) از نظر منشاء فیزیکی با یکدیگر تفاوت دارند، ولی هردو نوع الکترون اطلاعات مشابه ای از عنصرهای شیمیایی موجود درسطح مواد ارائه میدهند.
اصول پایه ای
فوتوالکترون پرتو ایکس، الکترونی است که در زمان جذب فوتون پرتو ایکس، توسط اتم از مدار الکترونی آن اتم منتشر میشود. در واقع فوتون انرژی لازم برای غلبه بر نیروی جاذبه از طرف هسته را برای الکترون فراهم می کند. شکل1- الف منتشر شدن فوتوالکترون از اتمی که تحت تأثیر فوتون پرتو ایکس قرار گرفته را به صورت طرح وار نشان میدهد. فوتون پرتو ایکس برخوردی به اتم، به اندازه کافی انرژی دارد (به اندازه مقدارhν) که بتواند الکترونی از مدار داخلی، برای مثال از مدار K، را بیرون اندازد. در این صورت، الکترون مدار K به صورت فوتوالکترون با انرژی جنشی EK از سطح مورد نظر به بیرون پرتاب میشود. با دانستن انرژی جنبشی EK، میتوان انرژی پیوند (EB) فوتوالکترون اتم را بر پایه رابطه زیر محاسبه کرد.
شکل 1- فرایندهای انتشار الکترونهای مشخصه: (الف) فوتوالکترونs1؛ و (ب) الکترون اوژه2،3L1KL.
(1) | EB= hν−EK −Φ |
Φ عامل نشاندهنده انرژی مورد نیاز برای فرار الکترون از سطح ماده، h ثابت پلانک و ν بسامد فوتون برخوردی با الکترون است. مقدارΦ به جنس ماده و دستگاه بستگی دارد و به آن تابع کار گفته میشود و برای هر ماده ای مقداری منحصربهفرد دارد. انرژی پیوند الکترونهای اتمی (EB) نیز برای هر عنصری دارای مقادیر مشخصی است.
طیف سنجی فوتوالکترونی پرتو ایکس (XPS)، عنصرهای شیمیایی را از طیف های انرژی پیوند فوتوالکترونهای پرتو ایکس شناسایی میکند. شکل طیف این روش به صورت منحنی است که از وصل کردن نقاط نشان دهنده شدت نسبت به انرژی پیوند به دست میآید. فوتوالکترونها از مدارها اصلی و فرعی مختلفی منتشر میشوند. هر پیک انرژی پیوند، با نماد یک عنصر و نماد مداری که فوتوالکترون از آن منتشرشده، نشان داده میشود؛ برای مثال s1O،p2Al(شکل2). این طیف همچنین میتواند شامل پیکهایی از الکترونهای اوژه باشد. برای مثال، طیف نشان داده شده در شکل 2 شامل پیکهای الکترونهای اوژه با نشانه های OKLL و CKLL است که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
شکل 2- طیف طیف سنجی فوتوالکترونی پرتو ایکس از یک سطح آلومینیم اکسید شده
شما می توانید از خدمات آنالیز شرکت تماد کالا استفاده کنید و یا برای مشاوره رایگان با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
https://tamadkala.com/3672-2/
https://tamadkala.com/3685-2/
سیالات غیرنیوتنی برای همه سنین، جذابند و فرصتی برای یادگیری بیشتر شیمی فراهم میکنند. در این مقاله 4 روش برای تهیه اسلایم آموزش داده شده است؛ تا به راحتی بتوانید اسلایم تهیه کنید. یکی از روشهای سریع برای ساخت اسلایم با استفاده از مواد مختلف، مثل چسب و بوراکس، نشاسته ذرت، شیر بدون چربی، شامپو و […]
مغناطیسسنج نمونه ارتعاشی دستگاه مغناطیس سنج نمونه ارتعاشی یا به اختصار “VSM”(Vibrating Sample Magnetometer) جهت اندازهگیری خواص مغناطیسی مواد به کار گرفته می شود. رفتار مغناطیسی مواد مختلف دیامغناطیس، پارامغناطیس، فرومغناطیس و غیره، در شکلهای مختلف پودر، جامد، فیلم نازک، تک بلور، مایع و غیره، به کمک VSM با رسم منحنی پسماند، قابل اندازهگیری […]
یکی از مواردی که افراد زیادی به دنبال آن هستند، ظروف ازمایشگاهی مخروطی شکل است. حتما بسیاری از ما ظروفی مخروطی شکل در آزمایشگاه دیده ایم که اسم آنها را نمیدانیم. عمده ظروفی که در آزمایشگاه به شکل مخروط هستند، “ارلن” نام دارند. لازم به ذکر است که یکی دیگر از شیشه آلات آزمایشگاهی مخروطی […]
جلبک ها یکی از مشکلات بزرگ و اساسی استخرها هستند. وجود این جلبک ها باعث سبز شدن رنگ آب و کدرتر دیده شدن آن میشود. در مقاله پیش رو به معرفی اصلی ترین ماده شیمیایی ضد جلبک استخر، یعنی کات کبود، و روش استفاده از آن خواهیم پرداخت. کات کبود یا سولفات مس، یکی از […]