اصول اولیه طیف­ سنجی فوتو­الکترونی پرتو ایکس(طیف سنجی XPS)

دانلود فایل PDF مقاله

اصول اولیه طیف­ سنجی فوتو­الکترونی پرتو ایکس

طیف ­سنجی الکترونی روشی است که از الکترون­های مشخصه منتشر شده از جسم جامد برای آنالیز عنصرها (نه شکل برداری مانند میکروسکوپی الکترونی) استفاده می­کند. الکترون­های مشخصه (چه الکترون­های اوژه باشند یا فوتوالکترون­ها) با داشتن مقدار انرژی مشخص، عنصرهای شیمیایی را در نمونه­ های مورد آزمایش تشخیص می­دهند. الکترون­های اوژه یا فوتوالکترون­ها تنها می­توانند از بالاترین لایه­ های اتمی جامد (عمق 10 نانومتر یا کمتر) فرار کنند زیرا انرژی آن­ها نسبتاً کم است (بیشتر بین 20 تا 2000 الکترون­ ولت)، درحالی­که پرتو­های ایکس مشخصه از عمق­ های خیلی زیادتر (چندین میکرومتر از سطح) فرار می­کنند. بنابراین طیف­ سنجی الکترونی روشی برای آنالیز شیمیایی سطح مواد است. فوتوالکترون­ها (شکل الف) و الکترون­های اوژه (شکل ب) از نظر منشاء فیزیکی با یکدیگر تفاوت دارند، ولی هردو نوع الکترون اطلاعات مشابه ای از عنصرهای شیمیایی موجود درسطح مواد ارائه می­دهند.

اصول پایه­ ای

فوتوالکترون پرتو ایکس، الکترونی است که در زمان جذب فوتون پرتو ایکس، توسط اتم از مدار الکترونی آن اتم منتشر می­شود. در واقع فوتون انرژی لازم برای غلبه بر نیروی جاذبه از طرف هسته را برای الکترون فراهم می کند. شکل1- الف منتشر شدن فوتو­الکترون از اتمی که تحت تأثیر فوتون پرتو ایکس قرار گرفته را به­ صورت طرح­ وار نشان می­دهد. فوتون پرتو ایکس برخوردی به اتم، به اندازه کافی انرژی دارد (به اندازه مقدارhν) که بتواند الکترونی از مدار داخلی، برای مثال از مدار K، را بیرون اندازد. در این صورت، الکترون مدار K به­ صورت فوتو­الکترون با انرژی جنشی EK از سطح مورد نظر به بیرون پرتاب می­شود. با دانستن انرژی جنبشی EK، می­توان انرژی پیوند (EB) فوتو­الکترون اتم را بر پایه رابطه زیر محاسبه کرد.

آنالیز XRD

فرایند¬های انتشار الکترون¬های مشخصه: (الف) فوتوالکترونs1؛ و (ب) الکترون اوژه2،3L1KL.

شکل 1- فرایند­های انتشار الکترون­های مشخصه: (الف) فوتوالکترونs1؛ و (ب) الکترون اوژه2،3L1KL.

(1) EB= hν−EK −Φ

Φ عامل نشان­دهنده انرژی مورد نیاز برای فرار الکترون از سطح ماده، h ثابت پلانک و ν بسامد فوتون برخوردی با الکترون است. مقدارΦ به جنس ماده و دستگاه بستگی دارد و به آن تابع کار گفته می‌شود و برای هر ماده­ ای مقداری منحصربه‌فرد دارد. انرژی­ پیوند الکترون­های اتمی (EB) نیز برای هر عنصری دارای مقادیر  مشخصی است.

طیف­ سنجی فوتو­الکترونی پرتو ایکس (XPS)، عنصرهای شیمیایی را از طیف­ های انرژی پیوند فوتو­الکترون­های پرتو ایکس شناسایی می­کند. شکل طیف این روش به­ صورت منحنی است که از وصل کردن نقاط نشان­ دهنده شدت نسبت به انرژی پیوند ­به دست می­آید. فوتو­الکترون­ها از مدارها اصلی و  فرعی مختلفی منتشر می­شوند. هر پیک انرژی پیوند، با نماد یک عنصر و نماد مداری که فوتو­الکترون از آن منتشرشده، نشان داده می­شود؛ برای مثال s1O،p2Al(شکل2). این طیف هم­چنین می­تواند شامل پیک­هایی از الکترون­های اوژه باشد. برای مثال­، طیف نشان داده شده در شکل 2 شامل پیک­های الکترون­های اوژه با نشانه­ های OKLL و CKLL است که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

طیف طیف¬سنجی فوتو¬الکترونی پرتو ایکس از یک سطح آلومینیم اکسید شده

شکل 2- طیف طیف ­سنجی فوتو­الکترونی پرتو ایکس از یک سطح آلومینیم اکسید شده

شما می توانید از خدمات آنالیز شرکت تماد کالا استفاده کنید و یا برای مشاوره رایگان با کارشناسان ما در ارتباط باشید. 

 

https://tamadkala.com/3672-2/

طیف سنجی فوتوالکترونی پرتو ایکس (XPS)

https://tamadkala.com/3685-2/

به محتوای این صفحه امتیاز دهید


امتیازی ثبت نشده است.

مقاله های تمادکالا

سیالات غیرنیوتنی برای همه سنین، جذابند و فرصتی برای یادگیری بیشتر شیمی فراهم می‌کنند. در این مقاله 4 روش برای تهیه اسلایم آموزش داده شده است؛ تا به راحتی بتوانید اسلایم تهیه کنید. یکی از روش‌های سریع برای ساخت اسلایم با استفاده از مواد مختلف، مثل چسب و بوراکس، نشاسته ذرت، شیر بدون چربی، شامپو و […]

  مغناطیس‌سنج نمونه ارتعاشی دستگاه مغناطیس سنج نمونه ارتعاشی یا به اختصار “VSM”(Vibrating Sample Magnetometer) جهت اندازه‌گیری خواص مغناطیسی مواد به کار گرفته می­ شود. رفتار مغناطیسی مواد مختلف دیامغناطیس، پارامغناطیس، فرومغناطیس و غیره، در شکل‌های مختلف پودر، جامد، فیلم نازک، تک بلور، مایع و غیره، به کمک VSM با رسم منحنی پسماند، قابل اندازه‌گیری […]

یکی از مواردی که افراد زیادی به دنبال آن هستند، ظروف ازمایشگاهی مخروطی شکل است. حتما بسیاری از ما ظروفی مخروطی شکل در آزمایشگاه دیده ایم که اسم آنها را نمیدانیم. عمده ظروفی که در آزمایشگاه به شکل مخروط هستند، “ارلن” نام دارند. لازم به ذکر است که یکی دیگر از شیشه آلات آزمایشگاهی مخروطی […]

جلبک ها یکی از مشکلات بزرگ و اساسی استخرها هستند. وجود این جلبک ها باعث سبز شدن رنگ آب و کدرتر دیده شدن آن میشود. در مقاله پیش رو به معرفی اصلی ترین ماده شیمیایی ضد جلبک استخر، یعنی کات کبود، و روش استفاده از آن خواهیم پرداخت. کات کبود یا سولفات مس، یکی از […]

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

برخی از مشتریان تمادکالا