اتوکلاو تشکیل شده از دو کلمه Auto به معنی خودکار و cave به معنی قفل شونده است و دستگاهی است که برای استریل کردن مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه که به منظور استریل کردن مراکز عمومی بهداشت، آزمایشگاه های بالینی، تحقیقاتی و میکروبیولوژی به کار می رود و از اهمیت به سزایی برخوردار است. زیرا به بهترین شکل ممکن قادر است گندزدایی، ویروس زدایی، میکروب زدایی و حتی باکتری زدایی را انجام دهد. از اتوکلاو همچنین در مکان هایی مثل دندانپزشکی و دامپزشکی هم استفاده می شود و برای فرایندهای صنعتی که نیاز به دما و فشار بالا دارند گزینه مناسبی است.
اتوکلاو چگونه کار می کند؟
دستگاه اتوکلاو درون یک محفظه بسته قرار دارد و ظاهر آن به صورت یک استوانه دردار است. در ابعاد صنعتی طول آن به بیش از 15 متر هم می رسد و معمولاً در دمای بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتیگراد کار میکند. در همین دما است که آب را به بخار تبدیل میکند و باعث از بین بردن عوامل میکروبی می شود. چون میکروب ها، ویروس ها و باکتری ها در دمای بالا زنده نمی مانند. البته لازم به توضیح است بدلیل دما و حرارت بالا از اتوکلاو نمی توانیم برای استریل کردن مواد حساس استفاده کنیم؛ زیرا تمام ویژگی های ماده را عوض می کند. دستگاه اتوکلاو دستگاهی است که نیاز به مراقبت ویژه و بازرسی دارد و مدام باید تحت کنترل باشد تا اگر مشکلی پیش آمد سریعا توسط یک متخصص و کاربلدِ این دستگاه برطرف شود.
دستگاه اتوکلاو چه کاربردهایی دارد؟
هدف اصلی از ساخت دستگاه اتوکلاو استریل نمودن بوده است یا همان سترون سازی. یعنی نابودکردن و یا حذف تمامی اشکال حیاتی میکروارگانیسم هایی نظیر میکروب ها، باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها از طریق حرارت بخار آب. سترون سازی در دستگاه هایی به جز اتوکلاو از طریق روش هایی چون شیمیایی، فیزیکی و فیزیکوشیمیایی نیز امکان پذیر است. از دستگاه اتوکلاو بیشتر در صنعت پزشکی و به منظور استریلزاسیون استفاده می شود. اما ناگفته نماند این دستگاه در صنایع شیمیایی هم از اهمیت بسزایی برخوردار است و کاربرد زیادی دارد.
به عمل آمدن پوشش ها، پلانش لاستیک و سنتز هیدروترمال از جمله کاربردهای اتوکلاو در صنایع است. استریل کردن ابزارهایی چون دستگاه خالکوبی و پیرسینگ و یا داروهای دامپزشکی از دیگر کاربردهای دستگاه اتوکلاو هستند.
هنگام کار با اتوکلاو به چه ایمنی هایی باید توجه کنیم؟
همانطور که اشاره کردیم اتوکلاوها دستگاه هایی هستند که براساس حرارت و بخار آب کار می کنند. در نتیجه رعایت اصول ایمنی هنگام کار با این دستگاه بسیار ضروری است.
قبل از خرید دستگاه اتوکلاو حتما به مارک دستگاه دقت کنیم و توجه داشته باشیم که قیمت به تنهایی ملاک نیست؛ زیرا دستگاه های غیر استاندارد گاهی باعث انفجارهای مهیبی در فضای آزمایشگاه می شود.
برای طولانی تر شدن عمر دستگاه از آب مقطر استفاده کنیم تا از تشکیل رسوب در دستگاه جلوگیری کند.
دقت کنیم که سطح آب درون دستگاه از انتهای دیگر اصلی دستگاه پایین تر نباشد.
برای استریل کردن آن از پلیت های حاوی محیط کشت از کیسه اتوکلاو استفاده کنیم.
حتماً دقت کنیم که پیچهای دستگاه کاملا محکم بسته شده باشند و جهت اطمینان بیشتر، دوباره چک کنیم.
بهتر است پیچ ها را روبه روی هم ببندیم تا درب دستگاه به طور یکنواخت بسته شود و بخاری در هنگام کار از آن خارج نشود.
زمان استریل کردن را از 15 دقیقه به 30 دقیقه تغییر ندهیم. چرا که تاثیری در نتیجه کار نخواهد داشت!!!
محلول داخل ظروف را خالی کنیم و یا مقدارش را به حداقل برسانیم و سپس استریل کنیم.
ظروف دارای محلول را با درب بسته و محکم داخل دستگاه قرار ندهیم و درب شیشه را حتماً شل کنیم تا بخار تشکیل شده از آن خارج شود.
بعد از اتمام استریل کردن منبع حرارتی را خاموش کنیم و سپس منبع خروج بخار را به آرامی باز کنیم.
به یاد داشته باشیم اگر محلول داخل آن است بهتر است این کار را انجام ندهیم و منتظر شویم تا آرام آرام بخار در فاصله زمانی طولانی تر خودش خارج شود. هر زمان که فشار داخل دستگاه به صفر رسید درب دستگاه را باز کنیم و وسایل را خارج کنیم.
اگر در حین استریل کردن پلیت حاوی محیط کشت، محیط های کشت به داخل دستگاه ریخته شد، حتما پس از اتمام کار داخل دستگاه را خوب بشوییم تا محیط های کشت ریخته شده داخل دستگاه تبدیل به ژل نشوند.
جهت اطمینان از کارکرد درست دستگاه می توانیم از چسب اتوکلاو استفاده کنیم. زیرا این چسب ها در اثر قرار گرفتن در شرایط استریل تغییر رنگ می دهند و این تغییر نشان دهنده درست کار کردن دستگاه اتوکلاو است.
برای تست دستگاه اتوکلاو می توانیم از ویال های تست اتوکلاو که حاوی باکتری هستند استفاده کنیم. فقط نیاز است تا ویال ها را به همراه دیگر وسایل خود داخل دستگاه قرار دهیم و بعد از تمام شدن کار، ویال را به انکوباتور ۳۷ درجه منتقل کنیم و بعد از گذشت ۲۴ ساعت اگر ویال ها تغییر رنگ دادن یعنی دستگاه اتوکلاو به درستی استریل نمی کند.
در نهایت اگر حجم کاری با دستگاه اتوکلاو بالا است بهتر است هفته ای یکبار از ویال تست اتوکلاو استفاده کنیم.
به محتوای این صفحه امتیاز دهید
امتیازی ثبت نشده است.
برچسب ها :
عضویت در خبرنامهبرای دریافت کدهای تخفیف و اطلاع از جشنواره ها و محصولات جدید در خبرنامه تمادکالا عضو شوید.
آمونیاک (NH3) با نام های Hydrogen nitride ، Trihydrogen nitride گازی سمی بی رنگ از یک ترکیب هیدروژنه نیتروژن دار با حلالیت بالا در آب است که به شکل ظاهری گازی و مایع است. آمونیاک در اصل در فشار و دمای معمولی اتاق حالت گازی دارد، ولی در اثر فشرده سازی این گاز و سرد […]
ستون مهره ها به نوعی ستون اصلی بدن است. بدلیل زندگی پشت میز نشینی، امروزه بسیاری از افراد با مشکلات ستون مهره از قبیل دیسک های گردن یا دیسک کمر مواجه هستند. یکی از ابزارهایی که ممکن است به بهبود دردهای کمر و گردن کمک کند، گردنبند و کمربندهای طبی هستند. در ادامه قصد داریم […]
فعالیت هایی مثل کشت میکروب، سانتریفیوژ و یا تهیه اسید باعث ایجاد ذرات معلق در هوا می شوند که عامل اصلی بسیار ی از بیماری ها از جمله سرطان در پرسنل آزمایشگاه است. اما با نصب هود میکروبیولوژی می توانیم این ذرات را از هوا جدا کنیم و خطرات ناشی از آن ها را به […]
آشنایی با محیط کشت آگار آگار به محیط کشت جامد گفته می شود که منظور از پلیت آگار، پتری دیش حاوی آگار به همراه مواد مغذی مورد نیاز برای رشد میکروارگانیسم است. در برخی موارد آنتی بیوتیک هم به محیط کشت اضافه شده تا جلوی رشد باکتری های مخرب گرفته شده و میکروارگانیسم مورد نظر […]