آشنایی با انواع مولاژ پزشکی

مولاژ ها ماکت هایی هستند که برای مقاصد آموزشی در سنین مختلف استفاده می‌گردد. مولاژ به معنای قالب بوده و معمولا از فوم، لاتکس یا لاستیک ساخته می‌شود. مولاژ ها با توجه به کاربردشان در راستای آموزش، به صورت ها و جنس های متفاوتی تولید می‌شوند. برای مثال مولاژ های پزشکی که برای شبیه سازی عمل جراحی هستند با دقیق ترین جزئیات و نزدیکترین شباهت به بدن انسان (از نظر جنس پوست و…) ساخته می‌شوند ولی مولاژ های اسکلت بدن که برای دانش آموزان است و صرفا برای نشان دادن اسکلت بدن انسانبه کار می‌رود با تجزیات کمتر ساخته می‌شود.

مولاژ چیست

مولاژ به معنای قالب کلمه ای فرانسوی است که امروزه برای آموزش آناتومی بدن انسان به دانش آموزان و دانشجویان به کار می رود. مولاژها در ابعاد و جنس های گوناگون ساخته شده و اندام های مختلف انسان ها، گیاهان و حیوانات قابل مشاهده است. علاوه بر این، مولاژهایی خاص تحت عنوان مولاژ پرشکی برای نمایش آسیب ها و جراحات وارد شده به اعضای مختلف بدن انسان وجود دارد که برای آموزش و تمرین دانشجویان و تیم پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع مولاژ ها

مولاژ ها با توجه با مقدمه بالا انواع متفاوتی دارند و بستگی به این دارند که در چه کاری از آن ها استفاده شود. مولاژ ها عبارتند از :

• مولاژ پزشکی حرفه ای : مولاژهای پزشکی معمولا تعداد قطعات تفکیک پذیر بیشتری نسبت به مدل های ساده دارند. این مدل مولاژها به طور جزیی تری به بخش های مختلف بدن انسان می پردازند. مولاژهای حرفه ای گزینه مناسبی برای دانشگاه ها، آزمایشگاه ها و مراکز پزشکی علمی و تحقیقاتی هستند. این مدل مولاژها قیمت های بیشتری نسبت به مدل های ساده تر دارند. این مولاژ ها ممکن است فقط یک قسمت کوچک مانند دست یا پا باشد و یا قسمت های بزگتری مانند نیم تنه انسان باشد.

فروش مولاژ پزشکی

• مولاژ دانش آموزی : مولاژ دانش آموزی در واقع به محصولاتی گفته می شود که پیچیدگی چندان زیادی در بدنه و ساختار آنها دیده نمی شود. مولاژهای دانش آموزی مناسب استفاده کودکان و دانش پژوهانی است که به تازگی شروع به آشنایی با ساختار و سیستم بدن انسان و حیوانات کرده اند. این مدل مولاژها معمولا در نمایش اعضای بدن وارد جزئیات نمی شوند و نمایش کلی و واضحی از اعضای بدن انسان و حیوانات دارند که باعث می شوند کودکان، درک بهتری از اعضای بدن داشته باشند.

• مولاژ کامل و نیم تنه بدن انسان : مولاژ کامل بدن انسان، شبیه سازی دقیقی از بدن انسان را نمایش می دهد که از جمجمه گرفته و تا انگشتان پاها ادامه می‌یابد. این مولاژها در واقع یک مجسمه علمی دقیق یا نیمه دقیق (بسته به مدل) از اعضای بدن انسان هستند که در بعضی از آزمایشگاه ها و مراکز پزشکی نمونه آنها دیده می‌شود. مولاژ و ماکت نیم تنه بدن انسان، قسمت بالایی بدن را به نمایش در می‌آورد که معمولا از سر و جمجمه شروع و تا زیر شکم و بالای ران پا ادامه پیدا می‌کند.

• مولاژ های اعضای خاص : این نوع مولاژ ها فقط برای روی یک عضو خاصی تمرکز دارند و آن بخش را با ریز ترین جزعیات (بستگی به این دارد که برای چه کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد ) ساخته می‌شوند. این مولاژ ها تفاوتی که با سایر مولاژ ها دارند در این است که این نوع مولاژ ها به صورت پازل هستند و توانایی باز شدن و جدا شدن را دارند برا اینکه آن فردی که این مولاژ را دارد، آن قست بدن را با دقت اجزای آن را برسی و مشاهده کند.

انواع مولاژ پزشکی

مولاژ پزشکی در انواع مختلفی ساخته می شوند و کاربردهای مختلفی دارند. برخی از مولاژها به منظور کالبدشناسی بدن انسان مناسب هستند. این گروه از مولاژها اعضای بدن را با دقت زیاد و بسیار شبیه به نمونه ی طبیعی آن نمایش می دهد.

انواع دیگری از مولاژها برای نمایش زخم و جراحت، شکستگی های مختلف، خونریزی و استفراغ به کار می روند. این گروه از مولاژها برای انجام انواع تمرین ها و مراقبت های پزشکی بسیار مناسب بوده و در مراکز آموزشی و درمانی به کار می روند. به طور مثال تنفس مصنوعی، زایمان، عمل های جراحی، شست و شوی معده، تزریق سرم و آمپول، بخیه زدن و سایر مراقبت های پزشکی به کمک این دسته از مولاژهای خاص قابل آموزش و تمرین هستند.

مولاژهای در دسترس در حال حاضر عموما بر اساس دستگاه های بدن انسان تقسیم بندی و معرفی می شوند. به طور مثال دستگاه گوارش، عصبی، تنفس، تولید مثل و سایر دستگاه های بدن با کلیه اعضا، تولید شده و قابلیت تفکیک و جداسازی بخش های مختلف آن وجود دارد.

دستگاه تنفس شامل حنجره، قلب، شش ها، ریه، نای و نایژه می شود که به کمک مولاژ دستگاه تنفس که قابلیت تفکیک دارد، می توان کلیه اعضای دستگاه را مشاهده کرد. مولاژ دستگاه عصبی با نمایش مغز، سلول عصبی، سر و جمجمه در ابعاد مختلف، یکی از مولاژهای پرکاربرد محسوب می شود. مولاژ دستگاه گردش خون، گوارش و دفع ادراری با به نمایش در آوردن مجموعه قلب، معده، روده، کلیه و… برای بهبود آموزش به دانشجویان و دانش آموزان بسیار به کار می رود. به جز مولاژ دستگاه های متعدد بدن انسان، مولاژهای بخش های مختلف بدن مانند قفسه سینه، لگن، سر، تنه، ماهیچه ها و عضلات بدن نیز به صورت مجزا ساخته می شوند. مولاژها عموما از جنس PVC و یا لاستیک و لاتکس با استحکام بالا ساخته می شوند.

مولاژ اسکلت و مفاصل: این دسته از مولاژ ها تمامی استخوان های بدن انسان را با همراه کلیه مفاصل نمایش می دهند.

مولاژ اندام های حسی: اندام های حسی انسان شامل پوست، بینی، گوش، چشم و زبان می شوند. مولاژهای این اندام های حسی در ابعاد مختلف تاکنون عرضه شدند و جزئیات آن ها به درستی به نمایش درآمده است.

مولاژ دستگاه ادراری: برای مشاهده مولاژهای کلیه، نفرون، جسم کلیوی، اندام تناسلی و لگن خاصره می توان سراغ مولاژ دستگاه ادراری بدن انسان رفت که در برخی از انواع آن ها اجزا به صورت جداگانه و برخی دستگاه به صورت واحد عرضه می شود.

مولاژ دستگاه عصبی: برای مشاهده دقیق ساختمان مغز، سلول های عصبی و انشعابات آن و آموزش بهتر به دانشجویان از مولاژ دستگاه عصبی استفاده می شود

مولاژ دستگاه گوارش: اندام هایی مانند معده، روده، مری، کبد و کیسه صفرا جزیی از دستگاه گوارش هستند که مولاژ آن ها برای استفاده در مراکز درمانی و آموزشی بسیار کاربردی و ضروری است.

مولاژ دستگاه تنفس: برای مشاهده بینی، نای، حنجره و قفسه سینه مولاژ دستگاه تنفس پیشنهاد می شود. همچنین مولاژ هر یک از اعضای بدن به صورت جداگانه و در ابعاد متفاوت ساخته می شوند.

مولاژ دهان و دندان: انواع مولاژهای دهان، دندان، فک و لثه در دسترس است که ابزاری لازم و ضروری برای آموزش و تمرین دانشجوهای دندانپزشکی به شمار می روند.

مولاژ دستگاه گردش خون: مجموعه قلب، بطن ها، دهلیزها و رگ های خونی اعضای دستگاه گردش خون هستند که خون را به تمام بدن پمپاژ می کند.

مولاژ ماهیچه ها: ماهیچه های بدن به سه گروه ماهیچه های اسکلتی، صاف و قلبی تقسیم می شود که برای مشاهده بهتر مولاژ هر یک از انواع آن ها در دسترس است.

مدل های پرستاری: این دسته از مولاژها که همانند انسان ساخته شده اند برای تمرین و یادگیری انواع مراقبت های پزشکی از جمله درمان شکستگی، خونریزی و جراحت به کار می روند.

مولاژ مراحل بارداری: این مجموعه مراحل بارداری و رشد جنین را طی 9ماه در داخل رحم به نمایش در می آورد.

کاربرد مولاژ

مولاژ ها می توانند به دانش آموزان، دانشجویان پیراپزشکی و پزشکی اطلاعات خوب و کاملی را راجع به آناتومی بدن بدهد. در درس علوم متوسط اول که به بخش هایی از بدن اشاره می‌کند، دانش آموز می‌تواند با دیدن این مولاژ تصویر سازی بهتری از آناتومی بدن بکند. اکثر دانشجویان رشته های پرستاری، پزشکی، مامایی، دندانپزشکی و دیگر رشته ها در درس کالبدشناسی از مولاژ کالبدشناسی استفاده می نمایند. به مولاژ کالبدشناسی، مدل آناتومیک نیز گفته می شود. مولاژ ها در سایزهای مختلفی ساخته می شوند و غالبا مولاژ های کامل یا نیم تنه در اندازه ی واقعی ساخته و مورد استفاده ی افراد قرار می گیرد.