سولفات روی بدلیل داشتن مقادیر زیادی از روی به عنوان کود در بسیاری از مزارع کاربرد دارد. سولفات روی در واقع بهترین و غنی ترین منبع روی است. به دلیل حلالیت زیاد در آب، قیمت نسبتا کم و در دسترس بودن، بیش از سایر منابع مصرف می گردد.
یکی از مهمترین عوامل برای بهبود کارکرد کمی و کیفی گیاهان، تغذیه صحیح آنهاست. برای داشتن تغذیه مناسب، علاوه بر تامین میزان مناسب از هر عنصر برای گیاه، نسبت آن عنصر به سایر عناصر گیاه نیز اهمیت زیادی دارد. زیرا عدم تعادل تغذیه ای نه تنها منجر به اقزایش عملکرد نشده، بلکه باعث اخلال در رشد گیاه نیز خواهد شد.
به طور کلی عناصر غذایی مورد نیاز برای گیاهان به سه دسته تقسیم بندی می شوند:
همانطور که از نام آنها پیداست، این عناصر برای رشد و نمو گیاه زیان آور بوده و منجر به اخلال در رشد آن می شوند. حتی در بسیاری موارد غلظت های پایین این عناصر نیز باعث کاهش قابل توجهی در عملکرد و رشد گیاه می شود. از جمله مهمترین این عناصر می توان به کادمیوم، سرب و جیوه اشاره کرد.
عناصری هستند که در صورت وجود به مقدار کافی در داخل محیط گیاه (خاک یا آب)، منجر به بهبود رشد گیاه و یا گیاهان خاصی می شوند. به عنوان مثال سدیم برای گیاه چغندر این نقش را دارد.
این دسته از عناصر مستقیما در متابولیسم و رشد گیاه نقش دارند و عملا گیاه بدون آنها نمیتواند چرخه حیات خود را کامل کند. البته عناصر ضروری نیز خود به دو دسته عناصر کم مصرف(میکروالمنتها) و عناصر پر مصرف(ماکروالمنتها) تقسیم می شوند.
عناصر پر مصرف شامل کربن، اکسیژن، هیدروژن، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و گوگرد هستند که به میزان بیشتری در گیاه مورد نیاز هستند. عناصر کم مصرف یا ریز مغذی ها نیز شامل آهن، منگنز، روی، مس، بُر، مولیبدن و کلر میشوند که در مقادیر بسیار کم برای گیاه ضروری هستند. درخاک های آهکی، مانند اکثریت خاک های ایران، در مقایسه با خاکهای اسیدی کمبود این عناصر بیشتر مطرح است.
روی یکی از عناصر ضروری گیاه به حساب می آید. این عنصر در فرآیندهای بیوشیمیایی مختلفی در گیاه مورد نیاز است. از جمله این فرآیندها میتوان به تولید کلروفیل، یکپارچگی غشا سلولی و رشد برگ ها اشاره کرد. بنابر این کمبود روی علاوه بر کمیت رشدی گیاهان، روی کیفیت گیاه نیز تاثیرگذار است. کمبود روی منجر به کاهش رشد گیاه به ویژه در نواحی مربوط به سرشاخه ها می شود. تحقیقات نشان داده اند که وجود این عنصر توان جذب و انتقال آب گیاه را تحت تاثیر قرار داده و تا حدودی به گیاه در تحمل اثرات بد تنشهای کوتاه مدت ناشی از شوری و افزایش دما کمک می کند. همچنین برخی از تحقیقات نشان از نقش پررنگ روی در تولید هورمون اکسین (از هورمون های رشد گیاه) دارند.
خسارت عمده کمبود روی ریختن میوه های درختان دانه دار و هسته دار در طول تکامل آنهاست و شدیدترین حالت آن را میتوان در موقعی که سیب به اندازه گردو می شود مشاهده کرد. در این حالت گاه تا 80 درصد میوه گیاهان می ریزند.
پویایی روی در داخل گیاه نسبتا محدود است و نشانه های کمبود روی ابتدا در بافت های جوانتر به صورت ریزبرگی و کچلی سرشاخه ها شروع میشود. علامت مشخصه کمبود روی، کلروز (زردی قابل برگشت برگها) است که شبیه کلروز آهن بوده و ابتدا در برگ های جوان دیده می شود.
وجود pH قلیایی و زیادی کربنات کلسیم،
فعالیت یون روی در خاک به وسیله pH خاک کنترل می گردد. این تاثیر تا حدی است که با هر واحد افزایش pH خاک، غلظت یون روی 100 برابر کاهش پیدا میکند. حرکت روی در خاک عمدتا به صورت انتشار است و ضریب انتشار روی در خاک های آهکی نسبت به خاک های اسید 50 مرتبه کمتر است. این خود دلیلی برای کمبود روی در خاک های [عمدتا آهکی] ایران است.
روی به فرم سولفات به راحتی میتواند توسط ریشه جذب شود و برای خاکهای آهکی که pH بالایی دارند، مناسب است. سولفات روی نقش مهمی در فرآیند های فتوسنتز، تشکیل قند، سنتز پروتئین، حاصلخیزی، رشد و مقاومت در برابر بیماری ها دارد. علاوه بر این، سولفات روی ماده ای ضروری برای فعالیتهای آنزیمی، تولید هورمونهای رشد، تلقیح باروری و تشکیل میوه ضروری است
سولفات روی در حاک هایی که عنصر بور در داخل آنها زیاد است، باعث کاهش اثرات مربوط به سو مصرف بور و در نتیجه افزایش عملکرد نهایی گیاه می شود. همچنین سولفات روی دارای ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﺤﻼل ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺧﻠﻮص ﺑﺎﻻ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. در مقایسه کود سولفاته و کلاته روی، سولفات روی ارزانتر و اقتصادیتر است.
توصیه میشود از کود سولفات روی به روش خاکی، چالکود و کود آبیاری استفاده شود.
نقد و بررسیها
ثبت نظرهنوز بررسیای ثبت نشده است.