اسید بوریک که به نام های دیگر نظیر اسید اورتوبوریک و هیدروژن بورات معرف است، یک اسید معدنی ضعیف با خاصیت ضدعفونیکنندگی است. اسید بوریک اولین بار توسط ویلهلم هومبرگ از واکنش بوراکس با اسید های معدنی تهیه شد و که عنوان sal sedativum Hombergi ( نمک آرام بخش هومبرگ) گرفت.
فرمول شیمیایی اسید بوریک H3BO3 و فرمول مولکولی آن BH3O3، با جرم مولی 61.83 گرم در مول است. شکل ساختاری آن به صورت زیر است:
اتم بور مرکزی به 3 گروه (HO-) هیدروکسیل متصل است که می تواند پیوند هیدروژن قوی تشکیل دهد. طول باند B-O مولکول 196 پی ام(pm) و طول باند O-H آن 97 پی ام(pm) است.
کریستال اسید بوریک از مولکول های B(OH)3 با پیوند هیدروژنی به طول 272 پی ام(pm) شاخته شده است و فاصله بین دو لایه مجاور آن 318 پی ام(pm) است.
اسید بوریک از 2 روش زیر به دست می آید:
1) از واکنش مواد معدنی مثل بوراکس (Na2B4O7 · 10H2O) با اسید قوی همانند HCl:
Na2B4O7·10H2O + 2 HCl → 4 H3BO3 + 2 NaCl + 5 H2O
2)از هیدرولیز BBr3 یا B2H6:
BBr3 + 3 H2O → B(OH)3 + 3 HBr
B2H6 + 6 H2O → 2 B(OH)3 + 6 H2
به صورت بلورهای بی رنگ یا پودر سفید رنگ با چگالی 1.435 گرم بر میلی لیتر، نقطه ذوب 170.9 درجه سانتی گراد و نقطه جوش 300 درجه سانتی گراد است.
اسید بوریک یک اسید مونوبازیک ضعیف بوده و اسید لوئیس محسوب می شود، که در اسید سولفوریک بی آب و آب جوش حل می گردد. برای ساخت اسید متابریک(HBO2) کافی است، اسید بوریک را تا دمای بیش از 170 درجه سانتی گراد گرم کرد.
H3BO3 → HBO2 + H2O
به عنوان ماده اولیه در تولید فایبرگلاس کاربرد دارد که از آن برای تقویت پلاستیک در لوله کشی های صنعتی و یا تخته های مدار رایانه مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از اسید بوریک در تولید شیشه نمایشگر های LCD، در صنعت جواهرات جهت کاهش اکسیداسیون سطح در ترکیب با مقداری الکل دناتوره برای لحیم کاری کاربرد دارد.
به عنوان ضدعفونی کننده برای بریدگی و یا سوختگی های جزئی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از آن برای درمان آکنه و برای جلوگیری از قارچ انگشتان پا به صورت پودر در جوراب ها استفاده می شود. از محلول بسیار رقیق اسید بوریک برای شست و شوی چشم و گوش شده استفاده شده و گاهی برای درمان عفونت های قارچی که داروهای موجود به درمان پاسخ نداده و عامل آن ها کاندیدا آلبیکانز نبوده استفاده می شود. اما باید توجه داشت که مصرف مکرر آن به خصوص برای نوزادان بسیار سمی است.
از اسید بوریک در ساخت انواع حشره کش ها، جلوگیری و از بین بردن انواع پوسیدگی خشک و مرطوب در الوار ها و همچنین برای جلوگیری از حمله حشرات و قارچ ها در ترکیب با اتیلن گلیکول به عنوان حامل برای پوست خارجی چوب استفاده کرد.
از اسید بوریک به منظور جلوگیری از افزایش اسیدیته در استخر های شنا به عنوان یک اسید ضعیف استفاده می شود.
یکی از وسایل مصرفی بسیار پرکاربرد در آزمایشگاه ها، پزشکی و خانه، دستکش های یکبار مصرف هستند. این دستکش ها دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام ممکن است برای کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار بگیرند. در مقاله پیش رو به معرفی انواع این دستکش ها، برندهای معروف و کاربردهای آنها خواهیم پرداخت. فروش محلول ضدعفونی […]
کلروفرم چیست؟ کلروفرم گازی بیرنگ با فرمول شیمیایی CHCL3 است. این ماده از استون و اتانول از طریق اثر پودر سفیدکننده کلر(هیپوکلریت کلسیم) تولید نمود. بخار آن سمی و اعتیاداور است و تنفس طولانی آن کشنده است. در گذشته به عنوان بیهوشکننده (اولین بار در زایمان) مورد استفاده قرار میگرفت. کلوروفرم اولین بار توسط سه […]
مقدمه کوره های الکتریکی از دیدگاه های مختلف قابل دسته بندی هستند. یکی از این دسته بندی ها بر اساس دمای کاری آنها می باشد. به طور کلی ایجاد گرما و بالا رفتن درجه حرارت در کوره ها از طرق مختلف انجام می شود که در این مقاله قصد داریم آنها را با جزییات معرفی […]
آهک خوراکی یا هیدروکسید کلسیم، یک پودر سفید رنگ، بی بو با خاصیت قلیایی است که در محیطهای صنعتی مانند تصفیه فاضلاب، تولید کاغذ، ساخت و ساز و فرآوری مواد غذایی استفاده میشود. البته این ماده به عنوان جزئی از سیمان استخوانی، کاربردهای پزشکی و دندانپزشکی نیز دارد. هیدروکسید کلسیم اشکال و نامهای مختلفی دارد، […]