الکل ایزوپروپیل (isopropyl alcohol) که به نام های ایزوپروپانول یا پروپانول 2 یا الکل مالشی نیز شناخته شده یک ترکیب شیمیایی بی رنگ و قابل اشتعال با فرمول شیمیایی CH3CHOHCH3 است که بوی بسیار قوی دارد. از این الکل در ساخت طیف وسیعی از مواد شیمیایی مختلف کاربرد دارد و به عنوان ماده اصلی در بسیاری از محصولات شیمیایی وجود دارد.
الکل ایزوپروپیل در آب، اتانول، اتر و کلروفرم حل می شود و قادر به حل کردن مواد مختلف میباشد. این الکل در محلول های نمکی حل نمیشود. الکل ایزوپروپیل با کاهش دما به شدت چسبناک شده و در دمای 89- درجه سانتی گراد منجمد می شود. بیشتر حجم تولیدی الکل ایزوپروپیل برای تولید مواد شیمیایی کشاورزی، دارویی، کاتالیزورهای فرآیندی و حلالها مصرف میشود. ایزوپروپانول (الکل ایزوپروپیل) در واکنش های هیدروژن گیری، اکسیداسسیون، استری، اتری، آمین دار و هالوژندار شدن، خیلی آسان تر از الکل های نوع اول مثلا الکل پروپیل نرمال یا الکل اتیل به کار میرود.
دو روش اصلی زیر برای تولید الکل ایزوپروپیل وجود دارد که در هر دو روش از پروپن به عنوان ماده اولیه استفاده میشود :
ایزوپروپیل الکل خوراکی نمیباشد. این ماده در بدن انسان نسبت به سایر الکلهای خوراکی به صورت متفاوتی متابولیزه میشود. در نتیجه نوشیدن حتی مقداری اندک از آن میتواند خطرات مرگباری در پی داشته باشد. کسانی که بعد از نوشیدن الکل ایزوپروپانول زنده میمانند دچار کوری میشوند. ایزوپروپانول آتش زاست بنابراین هنگام استفاده از آن باید به نکات ایمنی و مراقبتهای مربوط به آن عمل کرد. این ماده اثر خوردگی نیز دارد و موجب خوردگی پلاستیکها ،لاستیکها و پوششهای دیگر نیز میشود.
الکل ایزوپروپیل از الکل های همه کاره ای است که در زمینه های مختلف از جمله پزشکی، صنعت و مصارف خانگی از آن استفاده میشود. این الکل یک حلّال خوب است که طیف وسیعی ترکیبات غیر قطبی را در خود حل میکند و تقریبا اثری از روغن باقی نمیگذارد و نسبت به بسیاری از حلّال های موجود سمّیت کمتری دارد به همین دلیل از آن به طور گسترده به عنوان حلّال و مایع تمیز کننده استفاده میشود. برخی از مهم ترین کاربردهای الکل ایزوپروپیل عبارتند از:
کربوکسی متیل سلولز، CMC یا سلولزگام یک گرد سفیدرنگ و بی بود است که امروزه در دو گرید خوراکی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. کربوکسی متیل سلولز از مشتقات سلولز است که در آن به جای برخی از گروه های هیدکروکسیل (-OH) گروه کربوکسی متیل (-CH2-COOH) جایگزین شده است. این ماده یک پلیمر […]
اسید نیتریک یک ترکیب شیمیایی با فرمول HNO3 و جرم مولکولی 63.01g/mol است. اسید نیتریک قابلیتی اسیدیته بسیار بالایی دارد و برای همین از قابلیت انحلال آن در صنعت استفاده فراوانی میشود. نام های دیگر اسید نیتریک، جوهر شوره و تیزاب است. اسید نیتریک خالص مایعی بی رنگ حساس به نور است که به مرور […]
دماسنج یا ترمومتر وسیله ایست که برای اندازه گیری حرارت و دما مورد استفاده قرار میگیرد. این وسیله انواع مختلفی دارد که هر کدام برای کاربرد های خاصی مورد استفاده قرار میگیرند. دماسنج در بازه وسیعی از صنایع از پزشکی گرفته تا کولر خانه و صنعت مورد استفاده قرار میگیرد. شاید بد نباشد ابتدا به […]
کات کبود یکی از مواد بسیار پرکاربرد در شیمی، کشاورزی و دیگر صنایع است. در این مقاله به معرفی کات کبود و کاربردهای آن خواهیم پرداخت. کات کبود چیست؟ کات کبود یا مس(II) سولفات با فرمول شیمیایی CuSO4(H2O)x، یک ماده کریستالی آبی رنگ و شفاف است که تعداد آبهای آن میتواند از 0 تا 5 […]