اسید بوریک که به نام های دیگر نظیر اسید اورتوبوریک و هیدروژن بورات معرف است، یک اسید معدنی ضعیف با خاصیت ضدعفونیکنندگی است. اسید بوریک اولین بار توسط ویلهلم هومبرگ از واکنش بوراکس با اسید های معدنی تهیه شد و که عنوان sal sedativum Hombergi ( نمک آرام بخش هومبرگ) گرفت.
فرمول شیمیایی اسید بوریک H3BO3 و فرمول مولکولی آن BH3O3، با جرم مولی 61.83 گرم در مول است. شکل ساختاری آن به صورت زیر است:
اتم بور مرکزی به 3 گروه (HO-) هیدروکسیل متصل است که می تواند پیوند هیدروژن قوی تشکیل دهد. طول باند B-O مولکول 196 پی ام(pm) و طول باند O-H آن 97 پی ام(pm) است.
کریستال اسید بوریک از مولکول های B(OH)3 با پیوند هیدروژنی به طول 272 پی ام(pm) شاخته شده است و فاصله بین دو لایه مجاور آن 318 پی ام(pm) است.
اسید بوریک از 2 روش زیر به دست می آید:
1) از واکنش مواد معدنی مثل بوراکس (Na2B4O7 · 10H2O) با اسید قوی همانند HCl:
Na2B4O7·10H2O + 2 HCl → 4 H3BO3 + 2 NaCl + 5 H2O
2)از هیدرولیز BBr3 یا B2H6:
BBr3 + 3 H2O → B(OH)3 + 3 HBr
B2H6 + 6 H2O → 2 B(OH)3 + 6 H2
به صورت بلورهای بی رنگ یا پودر سفید رنگ با چگالی 1.435 گرم بر میلی لیتر، نقطه ذوب 170.9 درجه سانتی گراد و نقطه جوش 300 درجه سانتی گراد است.
اسید بوریک یک اسید مونوبازیک ضعیف بوده و اسید لوئیس محسوب می شود، که در اسید سولفوریک بی آب و آب جوش حل می گردد. برای ساخت اسید متابریک(HBO2) کافی است، اسید بوریک را تا دمای بیش از 170 درجه سانتی گراد گرم کرد.
H3BO3 → HBO2 + H2O
به عنوان ماده اولیه در تولید فایبرگلاس کاربرد دارد که از آن برای تقویت پلاستیک در لوله کشی های صنعتی و یا تخته های مدار رایانه مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از اسید بوریک در تولید شیشه نمایشگر های LCD، در صنعت جواهرات جهت کاهش اکسیداسیون سطح در ترکیب با مقداری الکل دناتوره برای لحیم کاری کاربرد دارد.
به عنوان ضدعفونی کننده برای بریدگی و یا سوختگی های جزئی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از آن برای درمان آکنه و برای جلوگیری از قارچ انگشتان پا به صورت پودر در جوراب ها استفاده می شود. از محلول بسیار رقیق اسید بوریک برای شست و شوی چشم و گوش شده استفاده شده و گاهی برای درمان عفونت های قارچی که داروهای موجود به درمان پاسخ نداده و عامل آن ها کاندیدا آلبیکانز نبوده استفاده می شود. اما باید توجه داشت که مصرف مکرر آن به خصوص برای نوزادان بسیار سمی است.
از اسید بوریک در ساخت انواع حشره کش ها، جلوگیری و از بین بردن انواع پوسیدگی خشک و مرطوب در الوار ها و همچنین برای جلوگیری از حمله حشرات و قارچ ها در ترکیب با اتیلن گلیکول به عنوان حامل برای پوست خارجی چوب استفاده کرد.
از اسید بوریک به منظور جلوگیری از افزایش اسیدیته در استخر های شنا به عنوان یک اسید ضعیف استفاده می شود.
محلول استاندارد نیترات نقره برای استفاده در کابردهایی مانند تیتراسیون استفاده می شود. در مقاله پیش رو قصد داریم روش آماده سازی محلول استاندارد نیترات نقره را به همراه ریزه کاری های آن آموزش دهیم. نکته قبل از خواندن برای افرادی که از قبل با تهیه محلول های استاندارد آشنایی دارند: ساخت محلول های استاندارد تفاوت […]
میکروسکوپ SEM (میکروسکوپ الکترونی روبشی) که از گروه میکروسکوپ های الکترونی است، از معروف ترین روش های میکروسکوپی به شمار می رود که علاوه بر تهیه ی تصاویر بزرگنمایی شده، در صورتی که به تجهیزات اضافی مجهز شود می تواند برای آنالیز شیمیایی و دیگر بررسی ها نیز به کار گرفته شود. مبنای عملکرد […]
هات پلیت یا هیتر آزمایشگاهی وسیله ای است که برای حرارت دهی در آزمایشگاه ها استفاده میشود. این وسیله به صورت یک صفجه فلزی است که زیر آن المنت قرار دارد و گرم می شود. برخی از این هات پلیت ها همزن مغناطیسی نیز دارند که با استفاده از آنها می توان حین حرارت دادن، […]
ژلاتین چیست؟ ژلاتین کلمه ای انگلیسی (gelatin or Gelatin) است که از لاتین gelatus به معنی سفت یا یخ زده گرفته شده است. همچنین ممکن است با عناوین دیگری از جمله: کلاژن هیدرولیز شده، هیدرولیزات ژلاتین، ژلاتین هیدرولیز شده، هیدرولیزات کلاژن شناخته شود. ژلاتین یک ترکیب استخراج شده از بافت های همبند مانند: پوست، استخوان […]