یکی از عرصههای مهم نانوتکنولوژی تولید نانوذرات است. دو ویژگی مهم ذرات در مقیاس نانومتری کـه عبارت است از:
همان طور که اشاره شد، یکی از خواص نانو ذرات بالا بودن نسبت سطح به حجم است. برای افزایش کارایی کاتالیستها، میتوان میزان تماس را افزایش داد. بیشترین تأثیر نانو ذرات در کاتالیست و واکنشگرها است.
هنگامیکه اندازه ذرات به مقدار بحرانی برسد، خواص ترمودینامیکی، مغناطیسی، مکانیکی، ساختاری، نوری و الکتریکی آنها دچار تغییر و تابع اندازهشان میشود. برای مثال نقطه ذوب ذرات طلا با کوچک شدن اندازه کاهش مییابد. ذرات نیم رسانایی که شعاع آنها از یک مقدار بحرانی کمتر باشد، خواص نوری متفاوت با حالت حجیم و تابع اندازه از خود بروز می دهند.
نانو ذرات فلزی از قبیل طلا، نقره و مس علاوه بر داشتن خصوصیات فیزیکی و شیمیایی بینظیر، دارای خاصیت ضد میکروبی بالایی نیز میباشند و در صنایع داروسازی، پزشکی، زیستشناسی و حتی الکترونیک و اپتیک از اهمیت زیادی برخوردارند. طلا معمولاً بهعنوان یک فلز بیاثر شناخته میشود ولی هنگامیکه اندازه آن در حد نانومتری میشود خواص آن کاملاً متفاوت میشود.
نانو ذرات فلزی بهویژه نانو ذرات طلا عوامل حرارتی هدفمندی هستند که کاربردهای فراوان در درمانهای پزشکی و دارورسانی دارند و با دقت بسیار بالایی اثرات حرارتی در ابعاد زیرسلولی دارد. نانو ذرات طلا در طیفسنجی رامان نیز به کار میروند زیرا دارای خاصیت آشکارسازی میباشند. نانو ذرات طلا گاهی بهعنوان کاتالیست کاربرد دارند و مونوکسید کربن را به دیاکسید کربن تبدیل کنند. نانو ذرات طلا بهعنوان نانوکاتالیست در حذف آلایندهها با تمیز کردن گازهای خروجی خودروها شدت واکنشهای شیمیایی مطلوب را افزایش میدهند. از دیگر کاربردهای نانوذرات طلا نابودی سلولهای سرطانی است.
نانوذرات نقره به عنوان مواد ضد باکتری کاربرد دارند. اثرات ضدمیکروبی نقره با تغییر در سایز آنها در سطوح نانو افزایش می یابد..فعالیت آنتی باکتریالی نانوذرات نقره در برابر عوامل بیماری زا توسط بسیاری از دانشمندان مطالعه شد و این ثابت شد که نانوذرات نقره سلاح های قدرتمندی در برابر این نوع از باکتری ها هستند.
امروزه تمایل به تهیه موادی با ابعاد نانومتری و مصرف آنها، با توجه به خصوصیات صنعتی جالب این مواد، رو به افزایش است. یکی از روشهای تولید نانوذرات استفاده از روشهای شیمیایی است که معایب مربوط به خود را دارد از جمله: استفاده از مواد شیمیایی خطرناک و سمی بودن و آسیبهای زیستمحیطی حاصل از آنها
نانوذرات طلا و نقره دارای اهمیتهای زیستی و کاربردهای پزشکی هستند و بیشتر مورد توجه قرار گرفتهاند اما روشهای شیمیایی تهیه این نانوذرات بعث میشود مقداری از واکنشگرهای سمی باقی بمانند. اصول شیمی سبز جایگاه ویژهای در تولید نانوذرات در پژوهشها دارند و بدین منظور انواع گوناگونی از سامانههای زیستی مورد استفاده قرار میگیرند.
بعضی از این روشها هزینههای بالایی دارند و به همین دلیل کمتر مورد استفاده قرار میگیرند. امروزه گیاهان و محصولات کشاورزی بهعنوان منابع تجدیدپذیر و ارزان در جهت تهیه نانومواد زیستی مورد توجه قرار گرفتهاند. از مزایای این روش میتوان به غیرسمی بودن، زیستسازگاری، ارزانی و تولید نانوذرات با خلوص بالا اشاره کرد. با توجه به این مزایا، میتوان نانوذرات سنتزشده در این روشها را در کاربردهای زیستی از جمله نانوحسگرها بهکار برد. گیاهپالایی و استفاده از عصاره و تودههای زیستی گیاهان از جمله روشهایی است که از آنها بهعنوان بستر گیاهی برای تهیه نانوذرات استفاده میشود.
گیاهپالایی یک فناوری جدید برای درمان و تصفیه مکانهای آلوده (خاک و آب) است. در این روش از گیاهان برای پاکسازی یا کنترل انواع بسیاری از آلایندهها استفاده میشود. این روش را با عنوان فایتومانینگ (Phytomining) شناخته میشود.
این روش در مقایسه با روشهای شیمیایی معمول مقرونبهصرفهتر و سازگار با محیطزیست است و حتی میتواند، برخلاف روش شیمیایی، فلزها را در سطوح کمجذب و در بافت گیاهی جمعآوری کند. فایتومانینگ طلا از سنگ معدن و لیچت (Leachate) در اندازه نانو یک روش مقرونبهصرفه است. همچنین تشکیل نانوذرات نقره را در قسمت زنده نهال یونجه گزارش شده است.
استفاده از تودههای زیستی برای تولید نانوذرات روشی بهنسبت ساده و مقرونبهصرفه است. زیستتوده بهدستآمده از گیاهان زنده یا مرده یک منبع انرژی تجدیدپذیر است که بهطور معمول برای تولید برق، بیوگاز، سوخت، و غیره استفاده میشود. با استفاده از یونجه میتوان از یونهای طلا (III) در یک روش وابسته به PH نانوذراتی به اندازه ۱۰۰ نانومتر به دست آورد. همچنین تشکیل یونهای نقره (I) توسط زیستتوده یونجه از محلول آبی در یک روش وابسته به pH را گزارش شده است.
بازیابی نانوذرات از بافت گیاهی خستهکننده و گران است و نیاز به آنزیمهایی برای تخریب بافت سلولزی گیاه دارد. از این رو، برای تهیه نانوذرات فلزی گوناگون استفاده از عصاره گیاهان در پردازشکم و مقیاس وسیع آسانتر است. برای اولین بار عصاره گیاه شمعدانی از برگ، ساقه، و ریشه برای تولید خارج سلولی نانوذرات طلا گرفته شد. از عصاره آلوورا نیز میتوان نانوذرات نقره تهیه کرد.
الکل ایزوپروپیل (isopropyl alcohol) که به نام های ایزوپروپانول یا پروپانول 2 یا الکل مالشی نیز شناخته شده یک ترکیب شیمیایی بی رنگ و قابل اشتعال با فرمول شیمیایی CH3CHOHCH3 است که بوی بسیار قوی دارد. از این الکل در ساخت طیف وسیعی از مواد شیمیایی مختلف کاربرد دارد و به عنوان ماده اصلی در […]
روغن آلوئه ورا به دلیل مجموعهای از فوایدی که برای پوست و مو ارائه می دهد، محبوب شده است. این ترکیبی است که با روغن و عصاره آلوئه ورا ساخته می شود. آلوئه ورا به عنوان یک عنصر در بسیاری از رژیم های زیبایی در فرهنگ های مختلف استفاده شده است. این روغن مغذی برای […]
وقتی صحبت مراقبت از گیاه به میان می آید مهم ترین نکته در مورد آن ها آبیاری مناسب است که اهمیت به این موضوع با تهیه آب مناسب برای گیاهان مشخص می شود. در این مقاله با بهترین آب برای گیاهان آشنا می شوید. آب مناسب برای گیاهان چه آبی است؟ آب لوله کشی، آب […]
مواد شیمیایی می توانند خطرات مختلفی برای انسان و محیط زیست داشته باشند. به همین دلیل است که باید به نگهداری و انبار کردن آنها توجه ویژه ای شود. هرکدام از مواد شیمیایی دارای ویژگی ها و خطرات مختلفی هستند که با مطالعه صفحات ایمنی مواد شیمیایی (MSDS) میتوان این اطلاعات را بدست آورد. سایت […]