کاربردهای اسید سولفوریک در صنایع لبنی و تست ژربر

اسید سولفوریک یا جوهر گوگرد، یک اسید معدنی بسیار قوی با فرمول شیمیایی H2SO4 و چگالی 1.83 g/cm3 است. اسید سولفوریک برای اولین بار با تقطیر زاج سبز با مس(II) سولفات توسط جابر ابن حیان تولید شد. اسید ساختار قطبی دارد و با هر نسبتی در آب حل می‌شود. این اسید به دلیل داشتن پیوند O-H دارای پیون هیدروژنی است و به همین دلیل، نقطه جوش بالایی دارد.

نقطه ذوب اسید سولفوریک 10°C و نقطه جوش آن 337°C است. اسید سولفوریک کاربرد سیار فراوانی در صنایع دارد و از تناژ تولید بالایی برخوردار است.

یکی از کاربرد های مهم اسید سولفوریک، استفاده در صنایع لبنی برای تشخیص و اندازه‌گیری درصد چربی شیر است.

اصلی ترین قسمت کاربرد صنایع لبنی اسید سولفوریک متعلق به تست ژربر است. این آزمایش یکی از فراگیر ترین آزمایش ها در تمام کارخانه های تولید شیر است که در سراسر جهان، به خصوص ایران، انجام می‌ شود.

ویژگی‌های اسید سولفوریک

• بی رنگ
• بی بو
• گرانروی بالا
• ماده ویسکوز
• حلالیت بسیار بالا در آب

آشنایی با تست ژربر

تست ژربر برای اندازه گیری درصد چربی موجود در شیر است. این تست بسیار فراگیر است و در اکثر کشورهای جهان، مخصوصا ایران انجام می‌شود. علت فراگیری این تست، سرعت بالا، قیمت پایین و دقت بالای این تست است. این تست توسط دکتر نیکلا ژربر، شیمیدان سوئیسی و یکی از بنیانگزاران بزرگ صنایع لبنی سوئیس، در سال 1892 برای اولین بار انجام شد. این تست قادر است درصد چربی انواع شیرها اعم از شیر گاو، شیر گاومیش و… بدست آورد.

اساس تست ژربر

هدف از این تست، اندازه گیری چربی موجود در شیر است. چربی در شیر، توسط غشای پروتئینی احاطه شده است به خاطر همین از اسید سولفوریک برای پاره کردن این غشا کمک می‌گیریم. همچنین به کمک نیروی گریز از مرکز، چربی بیرون آمده از غشای پروتئینی را جمع کرد و سپس اندازه گیری می‌کنیم. برای جلوگیری از به وجود آمدن ذرات ذغالی و سرعت بخشیدن به این آزمایش از الکل آمیلیک نیز استفاده می‌شود.

وسایل مورد نیاز در تست ژربر

چربی‌سنج: یک وسیله برزای اندازه گیری نهایی چربی شیر است. چربی سنج دارای یک ستون مدرج، یک مخزن استوانه ای و یک آمپول در قسمت انتهایی است. طبق استاندارد، چربی سنج 6 نوع متفاوت دارد که انواع آن در قسمت مدرج دارای درصد های از 0 تا 4 الی 10 هستند. البته که برخی از چربی سنج های شیر گاو میش، تا 14 درصد نیز درجه بندی می‌شوند. دقت استوانه مدرج چربی سنج در حدوده ۰۵/۰± درصد است. انتهای آمپول چربی سنج، یک قسمت مات دارد که برای شماره گذاری نمونه ها است تا با سایر نمونه ها اشتباه نشود. همچنین ابعاد دهانه چربی سنج، بستگی به درپوش یا چوب پنبه مخصوص آن دارد.

سانتریفیوژ: در ادامه به این مسئله خواهیم پرداخت که در این تست از نیروی گریز از مرکز استفاده می‌شود و این بخش آزمایش به دست سانتریفیوژ انجام می‌شود. سانتریفیوژی که در تست ژربر استفاده می‌شود باید دارای سرعت متوسط ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ دور در دقیقه باشد و همچنین نمونه آزمایش باید با زاویه 45 درجه در دستگاه قرار گیرد. سانتریفیوژهایی که برای تست ژربر در کارخانه ها استفاده می‌شود، باید امکان قرارگیری 30 الی 40  نمونه را فراهم کند. شما می‌توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر اعم از قیمت، انواع سانتریفیوژها و… به قسمت زیر مراجعه فرمایید.

خرید سانتریفیوژ آزمایشگاهی

وسایل اندازه گیری آزمایشگاهی: در این آزمایش، نیاز به اندازه و حجم دقیق نمونه داریم پس باید از وسایل های اندازه گیری مخصوص آزمایشگاهی استفاده کنیم. برای اندازه گیری حجم شیر از پیپت­های ۱۱ میلی­ لیتری معمولی و یا سرنگ 11 میلی لیتری معمولی، اندازه گیری سولفوریک اسید از پیپت 10 میلی لیتری حباب دار یا پیمانه 10 میلی لیتری و همچنین برای اندازه گیری الکل آمیلیک از پیپت 1 میلی لیتری حبابدار یا پیمانه 1 میلی لیتری استفاده می‌شود.

حمام آب:حمام آّ آژمایشگاه باید مقاوم به اسید سولفوریک باشد که اگر خطایی رخ داد و چربی سنج به زمان افتاد و شکست، اسید سولفوریک داخل نمونه به حمام آب آسیب نرساند. همچنین باید بتواند دما را در محدوده ۶۵ تا ۷۰ درجه سانتی­گراد نگهدارد

مواد مورد نیاز:

شیر مورد آزمایش – اسید سولفوریک – الکل آمیلیک ( C5H11OH )

روش انجام آزمایش:

در ابتدا بایدتمام وسایل و نمونه ها را به دمای 20 درجه سانتی گراد برسانیم. این دما باعث می‌شود که چربی در شیر به صورت همگن پخش شود. سپس برای پخش شدن چربی ها در شیر، آن را هم میزنیم. باید توجه کرد که در مرحله بعد، هیچ کفی بر روی سطح شیر نباشد، پس همزدن را تا مقداری ادامه دهید و بعد از آن دست بکشید.

چربی سنج ها را در جایگاه خود قرار دهید( آمپول به سمت پایین آن باشد) و سپس به کمک پیپت حبابدار 10 میلی لیتری، 10 میلی لیتر اسید سولفوریک در چربی سنج بریزید به صورتی که دهانه چربی سنج آغشته به این اسید نشود. سپس به وسیله پیپتی دیگر، 11 میلی لیتر شیر را به آرامی و مورب از دهانه چربی سنج به آن وارد کنید. در مرحله بعد نیز 1 میلی لیتر الکل آمیلیک به کمک پیپت مخصوص آن، به چربی سنج اضافه کنید.

سپس درب آن را ببندید( یا چوب پنبه یا محافظ های مخصوصی که درب را کاملا مسدود کنند). سپس به آرامی شروع به تکان داد کنید. حواستان باشد که حتما باید از دستکش با دستمالی استفاده شود تا حرارت نمونه به دست شما آسیب نزند زیرا فعل و انفعالاتی که در نمونه انجام می‌شود، تا دمای 80 درجه سانتی گراد می‌رسد.

سپس آن را در سانتریفیوژ قرار دهید به طوریکه درب بسته شده آن رو به پایین باشد. سپس سانتریفیوژ شروع به کار کند و 5 دقیقه بعد آن را خاموش کنید. در این قسمت می‌توانید میزان چربی جدا شده را از روی سوتون مدرج بخوانید.

تهیه اسید سولفوریک

شرکت اینترنتی تماد کالا فعال در زمینه فروش مواد شیمیایی صنعتی و آزمایشگاهی، آماده ارائه خدمات در حوزه فروش اسید سولفوریک با کیفیت عالی، قیمت مناسب و در مقادیر دلخواه به مشتریان می باشد. شما می‌توانید برای تهیه انواع اسید سوفوریک ها با برند ها و حجم های مختلف، به سایت تمادکالا مراجعه کنید و یا بر روی لینک پیوست شده در این قسمت کلیک کنید.

خرید اسید سولفوریک