انواع شیرین کننده ها

با پیدایش بیماری های مختلف مانند دیابت و بیماری های قلبی و عروقی، بشر به سمت استفاده از شیرین کننده های مصنوعی و استفاده کمتر از قندها تمایل پیدا کرده است. در مقاله یپش رو قصد داریم به معرفی این شیرین کننده های مصنوعی، قدرت شیرین کنندگی و تاثیر هرکدام بپردازیم و با انواع شیرین کننده ها آشنا شویم.

شیرین کننده ها در چهارگروه اصلی طبیعی، مصنوعی، تصفیه شده و الکل های قندی طبقه بندی میشوند. شیرین کننده های طبیعی که از سالم ترین منابع قندی هستند تاریخچه مصرف طولانی ای دارند. اما با پیدایش صنعت قند و شیرین کننده های تصفیه شده مصرف این مواد افزایش یافت که همین امر سبب گسترش بیماریهای قلبی، عروقی و دیابت گردید. این عوامل باعث شدند تا بشر به جایگزینی مواد شیرین کننده مصنوعی روی بیاورد.

شیرین کننده های طبیعی

• آماساک
• مالت جو
• شربت برنج قهوه ای
• قند خرما
• فروکتور(قند میوه)
• شربت غلیظ میوه
• گلوکز
• عسل
• قند افرا
• استویا
• سوکانات

نکته: هرکدام از این شیرین کننده ها، شرایط نگهداری متفاوتی دارند که باید به آنها توجه کرد.

شیرین کننده های مصنوعی

نگرانی زیادی در مورد مضرات شیرین کننده های مصنوعی وجود دارد که در ادامه به معرفی این شیرین کننده ها و نتایج تحقیقات اثرات آنها روی بدن انسان میپردازیم:

• آسه سولفات پتاسیم

در سال 1967 در آلمان کشف شد و سال 1988 موفق به دریافت مجوز FDA(سازمان غذا و دارو) شد. آسه سولفات 200 بار از شکر شیرینتر است و در صنایع نانوایی، نوشیدنی ها، آبنبات ها و دسرهای فریز شده استفاده میشود. آسه سولفات بدون کاریست، پایداری خوبی دارد و برای مخلوط کردن با شیرین کننده ها مناسب است.

• آسپارتام

در سال 1969 به طور اتفاقی کشف شد و در سال 1981 موفق به دریافت مجوز FDA شد. آسپارتام از دو اسید آمینه ی آسپارتیک اسید و فنیل آلانین تهیه شده است. آسپارتام 180 بار شیرین تر از شکر است. این ماده برای افراد مبتلا به “فنیل کتونوریا”(بیماری ای که فنیل آلانین در مایعات بدن و سیستم عصبی تجمع میکند) مضر می باشد.

آسپارتام را میتوان به تنهایی نیز به عنوان شیرین کننده به کار برد اما قابلیت مخلوط شدن با دیگر شیرین کننده ها را نیز دارد.

این ماده نسبت به دمای بسیار زیاد حساس است و نمیتوان آنرا برای مدت طولانی نگهداری کرد و تجزیه میشود.

تحت نام E951 عرضه میشود و در صنایع غلات، نانوایی، کیک و شیرینی پزی استفاده میشود و به طور خاص طعم های میوه ای را تشدید میکند.

• ساخارین

قدیمی ترین شیرین کننده مصنوعی است و مدت بسیار زیادی استفاده میشد تا اینکه در سال 1977 به علت احتمال سرطان زا بودن، استفاده آن کاهش یافت. امروزه معتقدند که دلیلی برای تعمیم نتایج آزمایش روی موش ها به انسان وجود ندارد. این ماده میتواند به جنین منتقل شود و در آن رسوب کند هرچند تابحال هیچ عارضه سوئی بر کودک گزارش نشده است.

ساخارین 300 برابر شکر شیرین است. ساخارین عمدتاً به صورت نمک سدیم محلول و ساخارین آزاد کم محلول وجود دارد. این ماده پایدار است و دارای ته مزه تلخی است.

فروش ساخارین

• سوکرالوز

سوکرالوز در سال 1976 کشف شد و سال 1998 موفق به دریافت تاییدیه FDA شد. این ماده 600 برابر شیرینتر از شکر است. این شیرین کننده بدون کالری است. سوکرالوز بدون هیچگونه تاثیری بر بدن، کاملاً خنثی بوده و به راحتی از بدن عبور میکند. سوکرالوز به هیچ عنوان باعث پوسیدگی دندان ها نمیشود. این شیرین کننده از شکر مشتق میشود. سوکرالوز به راحتی در آب حل شده و به همین دلیل در پخت و پز نیز قابل استفاده است.

• آلیتام

مانند آسپارتام از آمینو اسیدها تشکیل شده و 2000 بار شیرینتر از شکر است. آلیتام از اسید آمینه های آسپارتیک و آلانین تشکیل شده و یک ترکیب آمینه حلقوی است. آلیتام از مقاومت حرارتی خوبی برخوردار است و در برخی محلولهای اسیدی، ممکن است بعد  از مدت طولانی، طعمی بد ایجاد کند.

• سیکلامات

سیکلامات در سال 1937 کشف شد. سیکلامات معمولاً در ترکیب با ساخارین مصرف میشود و تلخی نهایی ساخارین را از بین میبرد. شیرین کنندگی آن کم است و بیشتر در مواردی استفاده میشود که طعم شیرینی نباید زیاد باشد. شیرینی آن حدود 40 برابر شکر است.

شیرین کننده های تصفیه شده

• شکر سفید
• شکر خام
• شکر قهوه ای
• شکر قنادی(پودری)
• شربت ذرت
• دکستروز
• ملاس

الکل های قندی

این الکل های قندی در غذا های بدون قند، آبنبات ها، کیک ها، آدامس ها و نوشیدنی های رقیق وجود دارند.

• سوربیتول
• مانیتول
• زایلیتول(قند چوب)