نشادر یا کلرید آمونیوم نمکی جامد و بلورین است که بی رنگ و بی بو بوده و مزه ای تلخ و زننده دارد. این ترکیب یک اسید با میزان اسیدیته معمولی می
باشد و به راحتی آن را می توان در آب حل کرد. نشادر با درجه خلوص 99.9 درصد در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار می گیرد. نشادر از واکنش اسیدکلریدریک و آمونیاک حاصل می شود و به عنوان یک ترکیب آلی و در فرم طبیعی و معدنی شناخته می شود.
نشادر که با نام های علمی کلرید آمونیوم یا کلرورآمونیوم شناخته می شود فرمول شیمیایی آن NH4CL است و به دو شکل بلورهای جامد و پودر می توان از آن استفاده نمود. به دلیل وجود یون های آمونیوم و کلر در نشادر می توان از آن در صنعت کشاورزی و صنایع مربوط استفاده نمود. تاریخچه کشف نشادر به دوره 800 هجری قمری برمی گردد که اعراب مصر از سوزاندن کودهای شتر موفق به بدست آوردن این ترکیب شدند.
کلرید آمونیوم از سوختن زغال سنگ کیسه و از تراکم گازهای ذغال سنگ مشتق شده تولید می گردد. به همین خاطر این ماده معدنی در اطراف برخی از دریچه های کوه های آتش نشانی یافت می گردد.
از موارد استفاده نشادر می توان به عنوان طعم دهنده و کود در تولید ریشه شیرین بیان می باشد و وزن مولکولی آن 53.5 است. نشادر را معمولا به صورت محلول در آب، گلیسیرین و کمی الکل می توان یافت ودمای تصعید آن 350 درجه سانتی گراد می باشد.
نشادر خصوصیات و ویژگی های بسیاری دارد که برخی از آنها عبارتند از :
نشادر کاربرد های فراوانی در صنایع مختلف دارد. برخی از آن عبارتند از :
همانطور که قبلا گفته شد نشادر در صنعت کشاورزی و صنایع وابسته به آن کاربردهای زیادی دارد. متداول ترین کاربرد آمونیوم کلرید به عنوان منبع نیتروژن، در تولید کودهای کشاورزی از جمله کلر آمونیوم فسفات است. این کاربرد تقریبا 90درصد از کلرید آمونیوم تولیدی جهان را در برمی گیرد. از جمله محصولات کشاورزی که بدین ترتیب کشت و تولید می شوند، برنج و گندم می باشد.
نشادر ترکیبی مهم در بخش صنعت می باشد و کاربردهای فراوان دارد .از جمله موارد کاربرد آن در صنعت فلز کاری است. از این ترکیب به عنوان شار درتهیه فلزاتو برای ایجاد پوشش قلع، گالوانیزه یا لحیم کاری کاربرد دارد کلرور آمونیوم از طریق واکنش با اکسیدهای فلز و تشکیل یک کلرید فلز فعال می تواند سطح قطعات مورد نظر را تمیز کند.
کلرید آمونیوم ترکیبی خلط و ادرار آور است. معمولا از این ترکیب در تهیه شربت های ضدسرفه استفاده می شود که می تواند با اثر تحریک کنندگی که بر روی مخاط برونشی تنفسی دارد سبب تولید مایع اضافی در دستگاه تنفسی شده و خلط را افزایش می دهد.
نمک های آمونیوم موجود در این ترکیب سبب تحریک مخاط معده شده وسبب ایجاد حالت تهوع و استفراغ در فرد می شوند.
از کلرور آمونیوم در صنعت داروسازی به عنوان عاملی اسیدی سیستماتیک جهت درمان آلکابوزمتابولیک شدید و همچنین درمان اختلالات دستگاه ادراری استفاده می شود.
در دامپزشکی از این ترکیب جهت پیشگیری از به وجود آمدن سنگ های ادراری در حیواناتی مانند بز و گاو استفاده می شود.
کلرید آمونیوم در صنعت غذایی به عنوان مخمر و ماده اسید کننده در صنعت نان پزی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از این ترکیب خوراکی جهت استفاده در خوراک گاوها وماده سازنده مواد مغذی، برای مخمر ها و میکرو ارگانیسم ها استفاده می شود.
همچنین آمونیوم کلرید در تولید شیرینی و کیک، کلوچه ها و کوکی های صنعتی وبرخی نوشیدنی های گازدار به عنوان ماده تردکننده و طعم دهنده مورد استفاده قرار می گیرد.
در بخش آزمایشگاهی نیز از این ترکیب جهت ایجاد دمای پایین، در حمام خنک کننده استفاده می شود.
کاربرد دیگر نشادر یا آمونیوم کلرید در بخش باستان شناسی است. بخار این ترکیب معمولا بر روی فسیل ها رسوب می کند و یک لایه سفید از بلورهای ریز و درخشان که بی خطر می باشد تولید می شود.
در صنعت باتری سازی این ترکیب بسیار مورد استفاده قرار می گیرد و بیشترین کاربرد آن در صنعت باتری سازی خشک و به عنوان الکترولیت است. در زمان های قدیم این باتری ها به عنوان باتری بومی در تاسیسات تجاری مشترکین، کاربرد تجاری دارند. باتری های بومی در عصر جدید به عنوان باتری روی کربن شناخته می شوند اما هنوز از ماده آمونیوم کلرید برای الکترولیت آن استفاده می شود.
در صنایع الکترونیک از ترکیب آلی نشادر به عنوان حکاکی کننده در ساخت مدارهای چاپی و کمک به لحیم کاری استفاده می شود.
کلرور آمونیوم در صنعت نساجی و چرم به عنوان رنگرزی کاربرد دارد.
از نشادر در آتش بازی ها استفاده می شود و کاربرد دیگر این ترکیب در آبکاری می باشد.
نشادر در دو نوع شیمیایی و معدنی تولید می گردد.نوع شیمیایی آن از ترکیب کلرید آمونیوم و هیدروکلرید اسید تولید می گردد. نوع معدنی آن نیز حاصل سوزاندن ناکامل ذغال سنگ و سپس تراکم گازهایمشتق شده از آن و برخی از آتش فشان ها می باشد.
موارد ایمنی در کار با کلرید آمونیوم باید رعایت شود برخی از این موارد ایمنی عبارتند از :
نشادر در کنار تمامی کاربردهایی که در صنایع مختلف دارد باید در زمان استفاده تمامی علایم ایمنی را رعایت نمود.در صورت تماس این ماده با پوست و چشم سوختگی شدید ایجاد شده و و در صورت تماس با آب شسته و حتما به پزشک مراجعه نمایید.خوردن و بلعیدن این ترکیب سبب آسیب جدی به مخاط معده می شود و فرد بلافاصله باید چند لیوان آب بخورد و استفراغ کند. برای پیشگیری از خطرات و عوارض نشادر و کار با آن لازم است موارد ایمنی را رعایت نموده و از دستکش و ماسک استفاده کنید و در فضای آزاد استفاده نمایید.
مواد شیمیایی می توانند خطرات مختلفی برای انسان و محیط زیست داشته باشند. به همین دلیل است که باید به نگهداری و انبار کردن آنها توجه ویژه ای شود. هرکدام از مواد شیمیایی دارای ویژگی ها و خطرات مختلفی هستند که با مطالعه صفحات ایمنی مواد شیمیایی (MSDS) میتوان این اطلاعات را بدست آورد. سایت […]
سدیم هیدروکسید، سود سوزآور یا کاستیک سودا (caustic soda) دارای فرمول شیمیایی NaOH است. این ماده جامدی سفید رنگ است که دارای دمای ذوب 1390 درجه سانتی گراد است. این ماده جاذب آب است و آب محیط اطراف خود را جذب میکند. به همین دلیل نیاز است که در نگهداری آن ملاحظات لازم انجام گیرد. […]
معرفی میکروتیوب میکروتیوب ها ظروف کوچک پلاستیکی هستند که عمده کاربردشان در آزمایشگاه های تحقیقاتی و تشخیص طبی، نگه داری مقادیر کم نمونه و همچنین استفاده در دستگاه های میکروسانتریفیوژ است. انتهای میکروتیوب به شکل مخروط بوده و دارای درب پلی اتیلنی متصل به بدنه است. این در قابلیت باز و بسته شدن پی در […]
گوش انسان اندامی است که به کمک آن قادر به شنیدن صداهای مختلف هستیم. این اندام یکی از اندام های بسیار مهم بدن است که مسئول حس شنوایی آن است. در مقاله پیش رو با آناتومی قسمت های مختلف گوش و نحوه شنیدن صدا آشنا می شویم. توصیه میکنم حتما برای درک بهتر ساختمان و […]
