برای اولین بار، اگزالیک اسید در سال 1776 تولید شد. اسید اگزالیک یک اسید آلی دو ظرفیتی است که به صورت نمکهای پتاسیمی و کلسیمی در گیاهان و سبزیجات یافت میشود. غلظت اگزالیک اسید در گیاهان و سبزیجات معمولا کم است. به علاوه اگزالیک اسید در بدن از طریق متابولیسم گلایوکسیلیک اسید یا اسکوربیک اسید تولید میشود. به طور کلی، اگزالیک اسید در بدن متابولیسم نمیشود، و از طریق ادرار از بدن دفع میشود. همانطور که در ساختار اگرالیک اسید دیده میشود، این اسید در واقع از اتصال دو گروه کروکسیل اسید ایجاد میشود و به همین علت، اگزالیک اسید یک اسید آلی قوی به حساب میآید.
اگزالیک اسید در گیاهانی مثل برگ گندم سیاه، فلفل سیاه، خرفه، ریواس، برگ چای، کاکائو، کاهوی تلخ، اسفناج، زنجبیل، موز، بادام هندی، بادام، ریشه سیب زمینی شیرین، کدو تنبل، جوی دو سر، و برگهای مختلف کلم، یافت میشود. بنابراین اگزالیک اسید به عنوان یک مادهای که در انواع پسماندهای آلی گیاهی کمپوست شده وجود دارد.
اگزالیک اسید علاوه بر ویژگیهای معمول که همه کربوکسیلیک اسیدها دارند، کاهنده قوی است به طوری که میتواند منگنز هفت ظرفیتی را در ترکیب پتاسیم پرمنگنات را طی واکنش زیر به منگنز دو ظرفیتی در ترکیب منگنز سولفات تبدیل کند:
5 C2H2O4 + 2 KMnO4 + 3 H2SO4 → K2SO4 + 2 MnSO4 + 8H2O + 10 CO2
اگزالیک اسید قابلیت واکنش با اکثر فلزات را دارد و میتواند نمکهای اگزالات مختلفی را تولید کند. البته به جز نمکهای فلزات قلیایی و نمکهای فلزات دو ظرفیتی، سایر نمکهای اگزالات به طور جرئی در آب حل میشوند و قابلیت تشکیل کمپلکس در آب را دارند. همچنین اگزالات و نمکهای اگزالیک اسید سمیت دارند. اگزالات جزء شیمیایی با ساختار شیمیایی زیر است:
اگزالیک اسید به خاطر داشتن گروههای عاملی آبدوست، ترکیبی آبدوست است که در آب حل میشود و میزان حلالیت آن در آب 108 گرم در 1 لیتر آب در دمای 25 درجه سانتی گراد است. همچنین با انحلال 100 گرم اگزالیک اسید در 1 لیتر آب در دمای 20 درجه سانتی گراد، pH محلول برابر با 1 خواهد بود. اگزالیک اسید علاوه بر آب، قابلیت انحلال در اتانول و اتر را دارد.
برای تهیه اگزالیک اسید، ابتدا سدیم فرمات به همراه سدیم هیدروکسید حرارت میدهند تا سدیم اگزالات تشکیل شود و به کلسیم اگزالات تبدیل شود و سپس در معرض سولفوریک اسید قرار بگیرد تا اگزالیک اسید به دست بیاید.
همچنین برای تولید اگزالیک اسید، از واکنش نیتریک اسید با شکر، نشاسته و یا سلولز هم میتوان استفاده کرد.
اگزالیک اسید به عنوان یک جزء شیمیایی در کاربردهای شیمی تجزیه استفاده میشود.
در مقایسه با سایر کربوکسیلیک اسیدها (به جز فرمیک اسید)، اگزالیک اسید به سادگی اکسید میشود و به همین دلیل یک عامل کاهنده قوی به حساب میآید و به خاطر همین ویژگی، در کاربردهای عکاسی، سفید کنندگی (bleaching) و پاک کردن جوهر استفاده میشود.
از اگزالیک اسید برای تولید بسیاری از ترکیبات اگزالات مثل اگزالات استر آمید، استفاده میشود.
از این ماده به طور گسترده در تولید داروهایی مثل آنتی بیوتیکها استفاده میشود.
اگزالیک اسید به عنوان یک حلال خوب برای استخراج فلزات نادر به کار میرود.
اگزالیک اسید برای برخی از واکنشها به عنوان کاتالیست عمل میکند، مثلا واکنش تولید کبالت-مولیبدن-آلومینا.
همچنین برای پاک کردن سطح فلزات هم استفاده میشود.
اگزالیک اسید را معمولا در بطریهای شیشهای نگهداری میکنند تا از آسیبهای احتمالی جلوگیری شود. سپس آن را در محلی خشک و خنک که تهویه هوا داشته باشد، نگه میدارند. همچنین بهتر است در جایی باشد که احتمال اشعال پذیری کمتری داشته باشد و به دور از مواد شیمیایی آنتی اکسیدان باشد.
هات پلیت یا هیتر آزمایشگاهی وسیله ای است که برای حرارت دهی در آزمایشگاه ها استفاده میشود. این وسیله به صورت یک صفجه فلزی است که زیر آن المنت قرار دارد و گرم می شود. برخی از این هات پلیت ها همزن مغناطیسی نیز دارند که با استفاده از آنها می توان حین حرارت دادن، […]
پیپت پیپت یکی از انواع شیشه آلات آزمایشگاهی است که عموما در شیمی، بیولوژی و دارویی به منظور اندازه گیری و انتقال یک حجم مایع و یا اغلب به عنوان توزیع کننده ی محیط مورد استفاده قرار می گیرد. فروش پیپت انواع پیپتها میکرو: عموما مورد استفاده به عنوان محیط های توزیع کننده Positive displacement: […]
آب مقطر به آب خالص می گویند. این آب فاقد ناخالصی است و کاربردهای زیادی دارد که در مقاله پیش رو به معرفی آب مقطر و انواع آن خواهیم پرداخت. واژه “مقطر” هم خانواده واژه تقطیر است. آب مقطر به آبی گفته می شود که روی آن عملیات تقطیر انجام شده باشد. به طور کلی […]
آب رادیاتور و بهترین آب رادیاتور چیست؟ آب رادیاتور مایعی است که درون رادیاتور خودروها ریخته میشود. این مایع برای سرد کردن موتور مورد استفاده قرار میگیرد تا از گرم شدن بیش از حد آن جلوگیری کند؛ در واقع به عنوان خنک کننده یا ضدیخ نیز شناخته میشوند. انواع آب رادیاتور در بازار موجود است؛ […]